خرقه سوز شهر آشوب

"همه ی ما از زیر شنل نیکولای گوگول بیرون آمدیم!"

این جمله ای است که در ادبیات روسیه جایگاه بالایی دارد ٬ با کنایه ای که در آن است ٬ در واقع می گوید که ما همه شاگردان گوگول هستیم و موفقیت ادبی خود را به او مدیونیم.

این جمله در فضای روشنفکری انقلابیون ایران بعد از 22 بهمن 1357 در مورد دو شخصیت نمود بارزی دارد.اولین آنها مرحوم استاد شهید مرتضی مطهری بود و دومین آنها دکتر عبدالکریم سروش است.

در مورد مرحوم مطهری که حرفی در میان نیست و همگان اذعان دارند که تاثیرات کتب ایشان در قبل و بعد از انقلاب تا چه حد بوده است اما در مورد سروش و مواضع او به خصوص در دهه 70 و 80 بحث ها فراوان است.اما فراموش نکنیم سروش اواخر دهه 50 و دهه 60 و اوایل دهه 70 حق بزرگی به گردن روشنفکری بچه های مذهبی و انقلابی دارد.هم آنکه مباحث جدی را در فضای حوزه و دانشگاه ایران مطرح کرد و جریان ساز شد و هم اینکه با جدیتی که داشت و دارد موضوعاتی را در انداخت که جسارت آن برای هرکسی مقدور نبود و حوزه و دانشگاه را از رخوتی چندین ساله خارج کرد.

حال این روزها شصت و نهمین سالگرد تولد این استاد است.با همه اختلافات فکری و مبنایی، اما این تولد را با تاخیر به او تبریک میگویم و امیدوارم همچنان مباحث سروش و بحث های او در فضای رخوت آلود فکری ایران تاثیر گذار باشد و با انصاف و فتوت و جوانمردی افکار او را اگر قبول نداریم نقد کنیم و بدانیم که نقد دلسوزانه تاثیرگذارتر از هرچیزی است و می تواند بیشتر و بهتر به روشنگری کمک نماید.