در سال 88 مردم معترض احساس کردند به شعورشان توهین شده است!
این مصاحبه در شماره 222 نشریه پنجره مورخ 6 دی ماه 1393 منتشر شده بود و به جهت بازخوانی آن پرونده و مستند روزهای خرداد منتشر می شود.
حجت الاسلام و المسلمین احمد منتظری این روزها کارهای دفتر مرحوم آیت الله منتظری را در قم رفع و رجوع می کند و در سال های اخیر نیز اظهارات سیاسی صریحی را انجام داده است.مرحوم آیت الله منتظری نیز در 6 ماه بعد از انتخابات 88 تا زمان فوتشان اظهارات جنجالی فراوانی را درباره انتخابات آن سال بیان کردند که در نوع خود جالب توجه بود.به همین دلیل فرصت را مناسب دیدیم و در اردیبهشت ماه به قم رفتیم و مصاحبه ای را با فرزند مرحوم آیت الله منتظری انجام دادیم.این مصاحبه به دلیل همزمان شدن با حضور حجت الاسلام منتظری در برنامه دیگری در یک فرصت کوتاه انجام شد اما نکات فراوانی در آن مورد بررسی قرار گرفت که از نظر شما می گذرد.
به نظر شما چرا انتخابات سال 88 متفاوت ترین انتخابات در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بوده است و به عنوان یکی از مهم ترین بزنگاه های سیاسی ایران محسوب می شود؟
جنس انتخابات سال 88 و اعتراضات آن متفاوت بود.مثلا در سال 78 که اعتراضاتی صورت گرفت در حد دانشجویی و دانشگاه بود اما در سال 88 این اعتراضات به میان مردم کشیده شد و کل جامعه را درگیر خود کرد.به دلیل اینکه بحث انتخابات و تعیین فردی برای اداره کشور در چهار سال بعد هم بود به همین دلیل تبدیل به چالشی مهم در آن سال و ماه های بعد شد.
نظر مرحوم آیت الله منتظری درباره بحث تقلب و اعتراضات در انتخابات سال 88 چه بود؟
ایشان خیلی از این ناراحت بودند که چرا اعتراضی در جامعه شکل گرفته است و به جای اینکه به این اعتراضات توجه شود و پیگیری شود با خشونت با آن اعتراضات برخورد می شود و فکری برای حل این موضوع نمی شود.
ایشان معتقد به بحث تقلب بودند؟
برخی از افراد به خدمت ایشان رسیده بودند و مثلا گفته بودند که ما مجموعا به صندوقی برای رای دادن مراجعه کرده بودیم و 13 نفر به آقای کروبی رای داده بودیم ولی 1 رای آقای کروبی در آن صندوق خوانده شده بود. به همین دلیل و اخبار دیگری که به ایشان رسیده بود ، نظر ایشان این بود که در انتخابات تقلب صورت گرفته است.
مرحوم آیت الله منتظری گویا به آقای موسوی رای داده بودند.نظر ایشان در مورد مواضع آقای موسوی در آن ایام چه بود؟
نه تا جایی که بنده اطلاع دارم ایشان هیچگاه رای خودشان را علنی اعلام نمی کردند و ما هم نمی دانستیم ایشان به چه کسی رای می دهند.حتی در زمانی که ایشان در حصر هم بودند همیشه در انتخابات شرکتی می کردند و صندوق رای را می آوردند درب منزل و ایشان رای خودشان را به صندوق می انداختند اما معلوم نبود ایشان به چه کسی رای داده اند.شما از کجا می گوئید ایشان به مهندس موسوی رای داده اند؟
در برخی از سایت های خارج از کشور و داخل کشور که وابسته به اصلاح طلبان بودند این خبر آمده بود که ایشان به آقای موسوی رای داده اند.
خوب ممکن است آن ها این خبر را زده باشند اما سایت های دیگر هم خبر دیگری را زده باشند.این اخبار ملاک درستی برای استناد کردن نیست.
به نظر شما در انتخابات آن سال تقلب شده بود.اما فکر میکنید نسبت آرای حقیقی انتخابات سال 88 چطور باید می بود؟
من که آماری نداشتم که بگویم نسبت آرا چطور بوده است اما چیزی که در فضای سیاسی کشور در آن سال مشخص بود این بود که آقای موسوی رای خوبی در جامعه دارند و رای ایشان رای قابل توجهی باید بوده باشد.
مرحوم منتظری هم اخبار انتخابات را پیگیری می کردند؟
ایشان خیلی وقت نداشتند که مثلا تلویزیون ببیند و اخبار را از این طریق پیگیری کنند.البته مثلا مناظره های انتخاباتی را پیگیری می کردند اما اخبار معمولا از طریق دوستان و آشنایان به ایشان می رسید و ایشان در جریان قرار می گرفتند.
چرا فضای بعد از انتخابات سال 88 تا بدان حد رادیکال شد و آقای احمدی نژاد هم نقشی در حوادث آن سال داشتند؟
بالاخره حرف های آقای احمدی نژاد هم در برخی موارد توهین کننده بود و به اصطلاح کوچه بازاری در حد بد خودش هم بود.مثلا این حرف که ایشان در میدان ولیعصر زدند و مخالفین خودشان را خس و خاشاک نامیدند و مردم می دیدند نه تنها رای آن ها خوانده نشده است بلکه به شعورشان نیز توهین می شود و یا مثلا به کاندیدای مورد نظر آن ها توهین می شود.این ها در جامعه تاثیر منفی داشت.
شورای نگهبان که در سال 88 فرصت 10 روزه ای را برای رسیدگی به اعتراضات در نظر گرفت و فرصت 5 روزه اعتراضات با دستور رهبری انقلاب تبدیل به 10 روز شد.پس به نظر شما چرا کاندیداهای معترض ، اعتراضات خود را به شورای نگهبان انتقال ندادند؟
در سال 88 شورای نگهبان خودش طرف دعوا بود.حتی برخی از مراجع قم همانند آیت الله موسوی اردبیلی پیشنهاد دادند که کمیته ای از نمایندگان مراجع تشکیل شود و مسائل را حل کند که این پیشنهاد هم از طرف رهبری نظام رد شد و گفتند که مملکت قانون دارد و باید بر اساس قانون عمل شود.یعنی حتی نظر مراحع تقلید نیز پذیرفته نشد!
به نظر شما چرا انتخابات سال 92 انتخاباتی متفاوت بود و فردی همانند آقای دکتر روحانی در این انتخابات پیروز شدند؟
به نظر من این به دلیل آن بود که برخی ها متوجه شده بودند که تندروی کار را خراب می کند و ما به جایی نخواهیم رسید.اعتدال در شرایط کنونی بهترین چیزی است که ما می توانیم داشته باشیم و برای همین آقای دکتر روحانی هم برنده انتخابات شدند.
چرا در انتخابات سال 92 دیگر بحث تقلب مطرح نشد؟
سال 92 برخی ها حرف هایی در باره تقلب می زدند اما حرف های معقولی نبود و جدی هم گرفته نشد.در مجموع به دلیل آنکه انتخابات سال 92 شفاف برگزار شد و مشکلات سال 88 را نداشت به همین دلیل فکر می کنم اعتراضی هم نشد و همه نتایج انتخابات را پذیرفتند.
