حزب جمهوری اسلامی و مخالفین آن!

این مقاله به مناسبت سالگرد تاسیس حزب جمهوری اسلامی در سایت فارس نیوز منتشر شده بود که آن را در اینجا نیز می توانید مطالعه نمائید.

پس از آنکه حزب جمهوری اسلامی در تاریخ 29 بهمن 1357 اعلام موجودیت کرد و در مدتی کوتاه توانست جمعیتی قابل توجه را به عضویت خود در آورد ، مخالفت ها با این حزب تازه تاسیس آغاز شد.

مخالفین که برخی از آنها اگرچه با نظام تازه تاسیس سیاسی ایران هم مخالف بودند و بالطبع با حزب جمهوری اسلامی هم مخالفت می ورزیدند اما برخی از آنها با رهبری انقلاب و نظام اسلامی موافق بودند اما در رقابت های سیاسی مخالف حزب جمهوری اسلامی دسته بندی می شدند.

اگر بخواهیم مخالفین حزب جمهوری اسلامی را بر بشماریم می توانیم به گروه ها و احزاب ذیل اشاره نمائیم؟

1-      بنی صدر و حامیان او

سید ابوالحسن بنی صدر اگرچه از اعضای شورای انقلاب محسوب می شد و به دلیل آنکه فرزند آیت الله بنی صدر روحانی مشهور همدانی بود و در دسته بندی های سیاسی نیز در آن زمان از حامیان امام خمینی در مجلس خبرگان قانونی اساسی محسوب می شد و برای عضویت در حزب جمهوری اسلامی هم دعوت شده بود اما وی این دعوت را نپذیرفته بود و از میانه سال 1358 مخالفت های او با حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن آغاز شده بود.

اوج این اختلافات را در انتخابات ریاست جمهوری سال 1358 و مجلس شورای اسلامی و همچنین در وقایع سال 1359 و 1360 باید جستجو کرد.

بنی صدر پس از مدت کوتاهی از پیروزی انقلاب اسلامی اختلافات خود با رهبران حزب را آشکار نمود و صف مخالفین درجه اول حزب جمهوری اسلامی قرار گرفت.او حتی در این دسته بندی های سیاسی در مقابل دوست قدیمی خود حسن ابراهیم حبیبی که مورد حمایت حزب جمهوری اسلامی بود قرار گرفت و پس از پیروزی بنی صدر در انتخابات ریاست جمهوری هر از گاهی سعی می نمود حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن را مورد حملات خود قرار دهد.

 

ترکیب رای دهندگان به حسن حبیبی در مقطع انتخابات سال 1358 جالب توجه بود.علاوه بر حزب جمهوری اسلامی که رسما از وی حمایت نموده بود ، هم حزبی های سابق حبیبی در نهضت آزادی همانند محمد توسلی(شهردار وقت تهران) نیز از وی حمایت کردند.حتی در آن ایام عبدالکریم سروش از دوستان سابق بنی صدر هم از حبیبی حمایت نموده بود.

بنی صدر در جمله ای تحقیر آمیز مدعی شده بود به جز مسعود رجوی( که رد صلاحیت شد) ، بقیه کاندیداهای ریاست جمهوری دارای بدنه اجتماعی نبوده و نیستند!

 

 

2-      جنیش ملی مجاهدین(سازمان مجاهدین خلق)

از گروه های مخالف نظام اسلامی و چارچوب های فکری امام خمینی(ره) می توان جنبش ملی مجاهدین وقت و سازمان مجاهدین خلق که بعدترها تبدیل به سازمان شد را نام برد که از روزهای ابتدایی تشکیل حزب جمهوری اسلامی مخالف سرسخت این حزب و رهبران آن بود.آنهایی که روزهای انقلاب را به خاطر دارند حتما به یاد می آورند که رهبران این سازمان تروریستی از همان روزهای ابتدایی شعارهای خود را علیه رهبران حزب به خصوص آیت الله بهشتی سر می دادند و در مراسم ها و تجمعات خود شدیدترین تهمت ها را به دبیر کل حزب جمهوری اسلامی وارد می کردند.اتفاقات 14 اسفند 1359 و ترورهای تابستان سال 1360عمق کینه این گروه از یاران امام (ره) را به نمایش گذاشت و اسنادی که بعدترها آشکار و علنی شد نشان می داد که این گروه سعی در اجرایی نمودن سیاست های دشمنان خارجی جمهوری اسلامی در داخل را داشته است.

این گروه به دلیل نفاق خود ابتدا سعی نموده بود با پنهان شدن در پشت شخصیت آیت الله طالقانی از زبان ایشان رهبران نظام اسلامی و حزب جمهوری اسلامی را مورد تخریب قرار دهد که موفق نشد.شعار آنها در روزهای ابتدایی پس از رحلت آیت الله طالقانی که شعار سر می دادند:"بهشتی ، بهشتی، طالقانی را تو کشتی!" از مشهورترین شعارهای منافقانه آنها علیه دبیر کل مظلوم حزب جمهوری اسلامی بود.

3-      خط سومی ها!

جریان موسوم به جریان یا خط سوم گروهی بودند که به ظاهر نه موافق حزب جمهوری اسلامی بودند و نه موافق بنی صدر و به همین دلیل هم نام خط سوم را برای خود برگزیده بودند.این گروه بعدترها در سال 1359 و 1360 ظهور پیدا کرد و برخی از اعضای آن همانند محمد موسوی خوئینی ها که نقش قابل تاملی در برخی از وقایع سال های اول انقلاب داشته است در ابتدا از دوستان شهید بهشتی و اعضای حزب جمهوری اسلامی بوده است و در نگارش اساسنامه حزب جمهوری نیز ایفای نقش نموده بود اما مدت زمان کوتاهی بعد تبدیل به مخالف سرسخت حزب جمهوری اسلامی و شهید بهشتی شد.

از مشهورترین اعضای دیگر خط سوم می توان به مرحوم سید احمد خمینی فرزند امام (ره) اشاره کرد که از منتقدین حزب جمهوری اسلامی در روزهای ابتدایی انقلاب به شمار می رفت اما بعدترها با آشکار شدن چهره منافق بنی صدر مواضع سیاسی خود را اصلاح نمود و به اعضای حزب جمهوری اسلامی نزدیکتر شد.

 

4-      جامعه روحانیت مبارز تهران

در انتخابات سال 1358 ریاست جمهوری جامعه روحانیت مبارز تهران از جمله منتقدین حزب جمهوری اسلامی در آن انتخابات بود و به همین دلیل هم بر خلاف حزب جمهوری اسلامی از کاندیداتوری بنی صدر حمایت کردند.این اختلافات بعدترها به ظاهر کم شد اما تا انتهای فعالیت های حزب جمهوری اسلامی در خرداد 1366 این اختلافات وجود داشت.

فراموش نکنیم مرحوم آیت الله مهدوی کنی دبیر کل این تشکل سیاسی روحانی، بود که در آن سالها از حامیان بنی صدر به شمار می رفت ولی بعدترها تبدیل به مخالف سرسخت بنی صدر و از حامیان شهید بهشتی شدند.

در اصل رهبران اصلی حزب جمهوری اسلامی همانند شهید بهشتی و آیت الله خامنه ای و آیت الله هاشمی رفسنجانی خود از موسسین جامعه روحانیت مبارز بودند که بعدترها به حزب جمهوری اسلامی رفتند ، اما این رفاقت دیرینه با دیگر اعضای جامعه روحانیت باعث نشده بود تا اختلافات بروز پیدا نکند.

5-      جنبش مسلمان مبارز

از گروه های دیگر منتقد حزب جمهوری اسلامی جنبش مسلمان مبارز به رهبری حبیب الله پیمان بود.با آنکه پیمان خود به حزب جمهوری اسلامی دعوت شده بود اما این دعوت را نپذیرفته بود و بعدترها در مناظرات سال 1360 با آنکه در کنار مرحوم شهید بهشتی قرار می گرفت اما اختلافات و مخالفت های وی با حزب جمهوری اسلامی علنی و آشکار بود.بعدترها شاگرد او میر حسین موسوی به حزب جمهوری اسلامی پیوست و همان خط پیمان را در حزب پیگیری می کرد.

6-      روشنفکران غیر مذهبی

از دیگر مخالفین سرسخت حزب جمهوری اسلامی می توان به روشنفکران غیر مذهبی همانند اعضای کانون نویسندگان ایران اشاره نمود که اگر چه به ظاهر فعالیت های فرهنگی داشتند اما در اصل فعالیت های سیاسی پر رنگی را انجام می دادند.

از اعضای سرشناس سیاسی آن می توان به سیاوش کسرایی و احمد شاملو اشاره نمود که گرایشات نزدیک به حزب توده داشتند و با حزب جمهوری اسلامی سرسازگاری نداشتند.

7-      نهضت ازادی ایران و جبهه ملی

از مخالفین دیگر سرشناس حزب جمهوری اسلامی می توان به اعضای جبهه ملی و نهضت آزادی ایران اشاره نمود که از بدو تشکیل حزب جمهوری اسلامی با این تشکل انقلابی مخالف بودند.اگر چه روزگاری شهید بهشتی از علاقمندان به نهضت ازادی و رهبران آن بود و با برخی از اعضای آن در شورای انقلاب هم همکار و هم جبهه بودند اما دیری نپائید که اختلافات خود را بروز داد و دوستان قبل از انقلاب تبدیل به منتقدین و مخالفین بعد از انقلاب شدند.

جبهه ملی نیز پس از انتقاد به لایحه قصاص در سال 1358 از طرف حضرت امام مرتد اعلام شدند و از صحنه سیاسی ایران حذف شدند.

8-      حزب توده

این حزب از احزاب مارکسیستی دوران بعد از به سلطنت رسیدن محمد رضا پهلوی بود که مورد حمایت شوروی در ایران قرار داشت.حزب توده پس از ماجرای ترور محمد رضا پهلوی در دانشگاه تهران در سال 1327 غیر قانونی اعلام شد امام همواره در دهه 30 و دهه 40 در ایران به صورت زیر زمینی فعالیت می کرد و نقشی مشکوک در ایران داشته است.سال 1357 با پیروزی انقلاب اسلامی اعضای این حزب که در آلمان شرقی و شوروی سکونت داشتند یک به یک به ایران بازگشتند و به دلیل آنکه نورالدین کیانوری از نوادگان مرحوم آیت الله شیخ فضل الله نوری بود و به گمان آنکه می توان با رهبران جمهوری اسلامی رابطه حسنه برقرار نماید به اشاره شوروی دبیر کل حزب توده شد.این حزب در ابتدای انقلاب با جمهوری اسلامی و اعضای حزب جمهوری رابطه به ظاهر خوبی داشت اما پس از وقایع سال 1360 آرام آرام به مخالفین حزب جمهوری اسلامی تبدیل شد تا بهمن ماه 1361 که فعالیت های این حزب در ایران ممنوع اعلام شد و کادر رهبری آن دستگیر شدند.

 

از مجموع احزاب و گروه های مخالف حزب جمهوری اسلامی می توان به نتیجه گیری کلی دست یافت و آنکه اینکه به جز منتقدین روحانی حزب جمهوری اسلامی که شامل طیف راست و چپ سیاسی در ایران می شدند مابقی مخالفین حزب در اصل مخالفین نظام اسلامی بودند که مخالفت با حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن را در اصل مخالفت با اصل نظام می دانستند و سعی در تضعیف کردن آن داشتند.

نکته بعد در مورد اختلافات جامعه روحانیت مبارز تهران با حزب جمهوری اسلامی در مقطع سال 1358 باید این مطلب را مد نظر داشت که بعد از رسوایی بنی صدر عملا موضع بر حق حزب جمهوری اسلامی آشکار شد و جامعه روحانیت مبارز تهران نسبت به قبل تغییر مشی قابل توجهی از خود نشان داد اما خط سومی ها که بعدترها مجمع رحانیون مبارز را تشکیل دادند تا به آخر فعالیت های حزب جمهوری اسلامی در خرداد 1366 از منتقدین و مخالفین حزب جمهوری باقی ماندند و سپس در سال 1367 تشکیلات خود تحت عنوان مجمع روحانیون مبارز را تشکیل دادند.از اعضای این تشکل روحانی که مخالف و منتقد حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن بودند می توان به سید محمد موسوی خوئینی ها ، آیت الله توسلی و امامی جمارانی اشاره نمود.در اصل اعضای دفتر امام خمینی(ره) که در آن زمان از طیف چپ روحانیون محسوب می شدند از مخالفین اصلی حزب جمهوری اسلامی بودند و برخی از کارشناسان سیاسی و مورخین نیز معتقد هستند همین ترکیب دفتر حضرت امام (ره) در مخالفت ایشان با فعالیت های حزب جمهوری اسلامی بی تاثیر نبوده است.

تنها میراث باقی مانده!

این مقاله به مناسبت بازخوانی حزب جمهوری اسلامی،در شماره 230 نشریه پنجره منتشر شده بود.

روز ۹ خرداد ۱۳۵۸ روزنامه «جمهوری اسلامی»، ارگان حزب جمهوری اسلامی، اولین شماره خود را منتشر کرد.

این در حالی بود که تنها 3 ماه از تاسیس حزب جمهوری اسلامی می گذشت و با این حال حزب جمهوری اسلامی در همین مدت کوتاه توانسته بود صاحب نشریاتی از جمله روزنامه جمهوری اسلامی شود که در 16 صفحه منتشر می شد.

روزنامه کیهان همزمان در خبری با اعلام انتشار روزنامه جمهوری اسلامی در معرفی صاحب امتیاز این روزنامه نوشت: «حزب جمهوری اسلامی در بهمن‌ ماه ۵۷ به وسیله آقایان دکتر بهشتی، هاشمی رفسنجانی، دکتر باهنر، موسوی اردبیلی، خامنه‌ای اعلام موجودیت و فعالیت علنی خود را رسما شروع به کار کرد. این حزب اکنون زیر نظر شورای مرکزی که مرکب از ۳۰ نفر از طبقات مختلف دانشگاهیان، دانشجویان، روحانیون، کارگران، پیشه‌وران، حقوقدانان و معلمان است رهبری می‌شود. حزب جمهوری اسلامی بزرگترین ارگان سیاسی کشور است که دارای چندین میلیون عضو بوده و تاکنون توانسته است اقشار وسیع مردم را به خود جذب نماید.»

مدیریت روزنامه «جمهوری اسلامی» با آیت الله سید علی خامنه ای بود که آن روزها عضو شورای انقلاب بودند و اولین سردبیر این روزنامه میرحسین موسوی بود که بعد‌ها در تابستان ۶۰ وزیر امور خارجه شد و به دلیل مشغله‌های کار وزارت از فضای روزنامه فاصله گرفت و چندی بعد به نخست‌وزیری برگزیده شد.

جمهوری اسلامی از روزنامه‌هایی بود که مقالات آن به ویژه در دهه ۶۰ منشأ تحولات بسیاری شد و از آن جمله یادداشت‌های میرحسین موسوی سردبیر این روزنامه بود که بار‌ها در فضای سیاسی کشور جنجال به پا کرد. در جریان تلاش حزب جمهوری اسلامی و دیگر گروه‌های انقلابی برای برکناری ابوالحسن بنی‌صدر هم روزنامه جمهوری اسلامی نقش ویژه‌ای ایفا کرد.

 

در جریان ناآرامی‌های اوایل دهه ۶۰ که به شهید شدن متوالی دو دبیرکل حزب جمهوری اسلامی در کمتر از دو ماه منجر شد، فعالیت حزب جمهوری اسلامی محدود‌تر شد. اولین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی بود که همزمان ریاست دفتر سیاسی جمهوری اسلامی را برعهده داشت. مسیح مهاجری درباره وظایف دفتر سیاسی می‌گوید: «ما یک دفتر سیاسی در طبقهٔ هفتم ساختمان روزنامه جمهوری اسلامی واقع در خیابان سعدی داشتیم. رئیس دفتر سیاسی طبق مقررات حزب، دبیرکل حزب بود؛ یعنی آقای بهشتی. دبیر دفتر سیاسی، آقای مهندس میرحسین موسوی بود و اعضای دفتر سیاسیِ هر سال، مؤسسان حزب بودند به اضافه چند نفر از اعضای شورای مرکزی که بنده بودم و آقای زورق (از اعضای روزنامه) و آقای محمدرضا بهشتی و آقای میرمحمدی که همه از اعضای دفتر سیاسی حزب بودیم. اگر کس دیگری هم بود، الان بنده به خاطر ندارم. ما در آن‌جا بحث می‌کردیم و مسائل را تحلیل می‌کردیم و می‌نوشتیم. تحلیل‌های سیاسی را مسوول تشکیلات تهران، شهید جواد مالکی از شهدای هفت‌تیر، از ما می‌گرفت و در داخل حزب و به صورت تشکیلاتی توزیع می‌کرد.»

 

با انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ماه ۶۰، آیت‌الله بهشتی به همراه بیش از ۷۰ مدیر دولتی و نماینده مجلس عضو حزب به شهادت رسیدند و در پی این واقعه ضربه بزرگی به حزب وارد شد. پس از شهید بهشتی، حجت‌الاسلام محمدجواد باهنر به دبیر کلی حزب رسید و در کابینه محمدعلی رجایی نخست وزیر شد اما دوران دبیرکلی وی نیز دیری نپایید که در جریان حادثه بمب‌گذاری هشتم شهریور‌‌‌ همان سال در دفتر نخست‌وزیری بار دیگر چهره‌های انقلاب هدف قرار گرفتند و این بار دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و رئیس جمهور وقت به شهادت رسیدند.

 

سومین و آخرین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای بود. امام جمعه وقت تهران نیز همچون دو دبیر کل پیشین در سال ۶۰ مورد سوء‌قصد قرار گرفت اما به جراحت ایشان انجامید. بعد از شهادت گروه بزرگی از اعضای حزب جمهوری اسلامی، اختلافات میان اعضای باقی‌مانده بالا گرفت. حزب جمهوری اسلامی، در مرامنامه و نیز در کتاب «مواضع ما» دیدگاه‌های خود را در زمینه سیاست، اقتصاد و فرهنگ شرح داده بود، اما بافت متکثر و بعضاً ناهمگون اعضای حزب، به زودی اختلافاتی را بر سر مسائل سیاسی و اقتصادی به وجود آورد.

این اختلافات به جایی رسید که در خردادماه سال ۱۳۶۶ به دنبال توصیه امام خمینی، توقف کامل فعالیت‌ها و در حقیقت انحلال حزب جمهوری اسلامی اعلام شد. گفته می‌شد عامل اصلی انشقاق در این حزب تضاد آرا و افکار اعضای حزب پیرامون نوع نگرش اقتصادی در اداره جامعه بوده است. در پی انحلال حزب، روزنامه «جمهوری اسلامی» تعطیل نشد اما در دوره جدید به صورت مستقل، با مدیریت مسیح مهاجری به فعالیت‌های خود ادامه داد.

سعید علامیان از اعضای قدیمی تحریریه روزنامه جمهوری اسلامی که از سال 1360 تا اواخر دهه 60 در این روزنامه مشغول به فعالیت بوده است می گوید تیراژ این روزنامه در آن زمان چیزی بیش از 400 هزار نسخه در روز بوده است که بعد از روزنامه کیهان در جایگاه دوم قرار داشته است.دفتر روزنامه جمهوری اسلامی در روزهای بعد از انقلاب تبدیل به محفلی برای عناصر فرهنگی حزب اللهی و انقلابی شد و افرادی همانند قیصر امین پور ، یوسفعلی میرشکاک، سید حسن حسینی ، مرتضی سرهنگی ، هدایت الله بهبودی ، سهیل محمودی و ... در این دفتر رفت و آمدهای فراوانی را داشتند، کسانی که در دهه 70 و 80 تبدیل به عناصر فرهنگی شاخص در انقلاب اسلامی شدند.

روزنامه جمهوری اسلامی در سال‌های انتشار از ابتدا تاکنون همواره خود را مدافع اندیشه‌های امام خمینی معرفی کرده است و از این منظر ‌گاه منتقد جریان سنتی راست شده است و گاه به چپ‌ها تاخته است. جمهوری اسلامی هنوز هم هر روز جمله‌ای از امام خمینی را در نیم‌تای صفحه اول خود به چاپ می‌رساند تا یادآوری کند که خاستگاه‌اش کجاست. این روزنامه تنها میراث به جا مانده از حزب جمهوری اسلامی است.

 

منابع:

روزنامه کیهان، ۹ خرداد ۱۳۵۸

خاطرات بازمانده، حزب جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با مسیح مهاجری، محمدحسین وزارتی

مصاحبه با سعید علامیان ، از اعضای قدیمی هیات تحریریه روزنامه جمهوری اسلامی

خبرگزاری فارس در سال 88 تخلفی مرتکب نشد و اطلاع رسانی درستی داشت

سید نظام الدین موسوی در روزهای انتخابات سال 88 مدیر مسئولی روزنامه جوان را بر عهده داشت و چند سال بعد به خبرگزاری فارس رفت و پس از محمد رضا مقدم فر مدیر مسئول این خبرگزاری شد.شنیدن روایت های موسوی نیز از روزهای انتخابات سال 88 خالی از لطف نیست به علاوه اینکه او نیز نکات بدیعی در مورد پاسخ به شبهه تقلب معترضین انتخابات سال 88 برای گفتن دارد.به همین دلیل در یکی از روزهای آذر ماه امسال به دفتر او در خبرگزاری فارس رفتیم و مصاحبه ای با وی انجام دادیم که در ادامه از نظر شما می گذرد.لازم به ذکر است که متن این مصاحبه در شماره 222 نشریه پنجره منتشر شده است و بخشی از این مصاحبه در مستند روزهای خرداد مورد استفاده قرار گرفته است.

آقای موسوی شما در سال 88 مدیر مسئول روزنامه جوان بودید و درگیر فضای انتخابات سال 88 هم بودید.سال 90 به مدیر مسئولی خبرگزاری فارس انتخاب شدید و در این خبرگزاری مشغول شدید.به نظر شما چرا در سال 88 رسانه های حامی گفتمان انقلاب اسلامی مورد هجمه رسانه های معاند قرار گرفتند؟

خوب این طبیعی است که رسانه های معاند تمایل ندارند فضای خبر و خبررسانی در اختیار رسانه های انقلاب اسلامی باشد و تمایل دارند انحصار خبری در دست آنها باشد.سال 88 هم به شدت بر روی همین موضوع کار می کردند که بتوانند فضای خبررسانی را در اختیار داشته باشند و نگذارند که صدای رسانه های انقلابی همانند خبرگزاری فارس به مردم برسد.

شبهه ای در همان ایام مطرح شد مبنی بر اینکه خبرگزاری فارس در عصر انتخابات 22 خرداد 88 خبر پیروزی آقای احمدی نژاد را منتشر کرده است.به نظر شما چقدر این شبهه وارد بود؟

من در آن ایام در خبرگزاری فارس مشغول نبودم و برادر عزیزم جناب آقای مقدم فر مسئولیت خبرگزاری فارس را بر عهده داشتند.اما اگر شما به همان تاریخ و ساعت مراجعه کنید میبینید که اولا فارس خبر پیروزی اقای احمدی نژاد را منتشر نکرده است بلکه گفته با توچه به برآوردها و اطلاعات رسیده یکی از کاندیداها با گفتمان عدالت محوری در دور اول به پیروزی می رسد.ثانیا این امر طبیعی است که خبرگزاری ها در مورد انتخابات اطلاع رسانی می کنند و اطلاعاتی که به دستشان می رسد را منتشر می کنند و در همه جای دنیا هم این معقول و متداول است.ثالثا خبرگزاری فارس با توجه به اطلاعات ستاد انتخابات وزارت کشور و کانال های خبری خود آن خبر را منتشر کرده است.در آخر هم نکته قابل توجه این است که این خبر همچنان در فارس وجود دارد و بر خلاف آنکه برخی ها می گفتند خبرگزاری فارس سریعا آن خبر را حذف کرد اصلا این طور نبود و آن خبر به دلیل درست بودن و بدون مشکل بودن همچنان در سایت خبرگزاری فارس قابل دسترسی است.

عملکرد خبرگزاری فارس را در سال 88 چگونه ارزیابی می کنید؟

شخصا معتقدم خبرگزاری فارس و بدنه خبرگزاری فارس در سال 88 به خوبی توانست در مقابل هجمه رسانه های معاند ایستادگی کند و خط رسانه ای آنها بشکند و اجازه ندهد جنگ روانی آنها به پیش برود.از این نظر فارس عملکرد قابل قبولی را دارد.

شما این را در نظر بگیرید که آقای موسوی همان شب انتخابات ساعت 11 شب مصاحبه ای را ترتیب دادند و خود را پیروز انتخابات اعلام کردند و سایت ها و رسانه های همسو با ایشان هم به سرعت این خبر را در جامعه پمپاژ کردند و مدعی شدند که آقای موسوی برنده انتخابات است و اگر نتیجه دیگری اعلام شود پس حتما تقلب شده است! حال اگر فارس و رسانه های حامی گفتمان انقلاب اسلامی خوب عمل نمی کردند و اطلاعات را برای مردم مخابره نمی کردند ممکن بود چه اتفاقی بیفتد؟آیا آقای موسوی و ستاد ایشان در عملکرد منفی خود موفق نمی شدند و جامعه را بیش از آن چیز که دیدیم دچار التهاب و ضرر نمی کردند؟این نقش مثبت رسانه های حامی گفتمان انقلاب بود که در سال 88 اجازه ندادند دشمن بیشتر بتواند در برنامه های خود موفق باشد.

در آخر به نظر شما چرا اتفاقات سال 88 رقم خورد و چرا برخی از رسانه های تا هفته های بعد از انتخابات خط رسانه ای مشخصی را در قبال آن حوادث نداشتند و صرفا راوی بودند؟

ببینید این برمی گشت به این نکته که دشمن ماه ها بود که بر روی انتخابات سال 88 کار می کرد.شما اطلاع دارید که بی بی سی فارسی فقط چند ماه قبل از انتخابات سال 88 راه اندازی شد و هدف آن در مقطع زمانی سال 88 انتخابات آن سال و به جنجال کشیدن آن بود.به علاوه اینکه رسانه های داخل کشور هم شاید گمان نمی کردند بعد از انتخابات سال 88 آن اتفاقات رخ دهد و سرانجام آن نیز به کجا می رسد و برای همین تا روزها بعد از انتخابات همچنان خط رسانه ای مشخصی را در قبال وقایع سال 88 نداشتند و نمی دانستند چگونه باید موضع گیری کنند.سال 88 هم برای ما درس های زیادی به همراه داشت که از برنامه های دشمن غفلت نکنیم.

ممنون از فرصتی که برای مصاحبه در نظر گرفتید.

موفق و پیروز باشید.

مهندس موسوی گفتند بحث ما فقط در حد وزیر کشور است!

سید محمد علی ابطحی از چهره های شناخته شده تر اصلاح طلبان برای جامعه جوان ایرانی است.این هم به لطف حضور فعال وی در شبکه های اجتماعی است و همچنین وبلاگ مشهوری که وی تا خرداد 88 هر روز در آن مطلب می نوشت و تبدیل به مشهور ترین وبلاگ یک فعال سیاسی اصلاح طلب شده بود.محمد علی ابطحی در دوران اصلاحات در مقطعی معاون پارلمانی و رئیس دفتر سید محمد خاتمی بوده و همچنین عضو فعال مجمع روحانیون مبارز می باشد که در سال 88 در ستاد مهدی کروبی عضویت داشت و از نزدیک در جریان وقایع انتخابات سال 88 بوده است.

وی چند روز بعد از انتخابات سال 88 بازداشت شد و چند ماه بعد از زندان آزاد شد و حرف های فراوانی از روزهای انتخابات سال 88 برای شنیدن دارد.به همین مناسبت به دفتر وی رفتیم تا روایت او از انتخابات سال 88 ریاست جمهوری را بشنویم.لازم به ذکر است که این مصاحبه در شماره 222 نشریه پنجره منتشر شد و بخشی از این مصاحبه در مستند روزهای خرداد استفاده شده است.

آقای ابطحی سال 84 فردی در انتخابات ریاست جمهوری پیروز انتخابات شد که شاید کمترین حدس ها درباره پیروزی وی مطرح بود.به نظر شما چطور شد که آقای احمدی نژاد در انتخابات آن سال به پیروزی رسیدند و در دوره 4 سال اول دولت ایشان چه اتفاقاتی افتاد که اصلاح طلبان به این نتیجه رسیدند که نباید بگذارند آقای احمدی نژاد برای بار دوم به ریاست جمهوری برسد.

سال 84 به نظر من به دلیل تفرقه اصلاح طلبان بود که فردی همانند آقای احمدی نژاد توانست به ریاست جمهوری برسد.ببینید بنده معتقدم اگر از 4 کاندیدای اصلاح طلبان که آقایان معین و مهرعلیزاده و کروبی و هاشمی رفسنجانی بودند یک نفر از آنها همانند آقای مهرعلیزاده مثلا از انتخابات کنار می کشیدند و رای آن یک فرد در سبد کاندیداهای دیگر قرار می گرفت آقای احمدی نژاد هیچگاه به پیروزی نمی رسیدند و این اتفاقات 8 سال دوران آقای احمدی نژاد هرگز رخ نمی داد.همچنین من معتقدم که در سال 84 جامعه صدای متفاوتی را می خواست که برخی از سیاستمداران ما این را متوجه نشدند و باعث شد که آقای احمدی نژاد با کمی هوشمندی این موضوع را متوجه شوند.آسیب های 4 سال اول دولت آقای احمدی نژاد و آن پوپولیسمی هم که ایشان مروج آن در جامعه بود باعث شد تا اصلاح طلبان برای آینده کشور احساس خطر کنند و به همین دلیل تلاش نمایند تا از طریق انتخابات ریاست جمهوری سال 88 نگذارند که آقای احمدی نژاد دوباره رئیس جمهور شوند.

سال 88 موضوع اصلی که باعث اتفاقات بعد از انتخابات شد بحث تقلب در انتخابات بود.خود شما هم در آخرین پستی که قبل از بازداشت در وبلاگ خودتان منتشر کردید به همین موضوع تقلب پرداختید.دلیل بحث تقلب در انتخابات سال 88 چه بود؟

سال 88 به نظر من مجموعه اتفاقاتی باعث این شد که بحث تقلب و شائبه هایی در این زمینه مطرح شود.اول بحث هایی بود که آقای احمدی نژاد همان ایام مطرح کردند که معروف ترین آن در مناظره با آقای مهندس موسوی بود و به اقایان هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری نسبت هایی را دادند اما با ایشان برخورد نشد و حتی به آقایان هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری نیز اجازه پاسخ دادن در تلویزیون، داده نشد.نکته بعد بحث بی طرف نبودن برخی از اعضای شورای نگهبان بود که از آقای احمدی نژاد صریحا حمایت می کردند که این بسیار جای بحث داشت.نکته بعدی هم خبر خبرگزاری فارس بود که عصر انتخابات اعلام کرده بودند آقای احمدی نژاد با نسبت بسیار بالا برنده انتخابات شده اند.تمامی اینها شبهاتی را ایجاد کرد که به نظر من منجر به اتفاقات بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 بود.به علاوه اینکه من شتاب زدگی را بدترین آفت انتخابات سال 88 می دانم.شتاب زدگی و دستپاچگی که باعث شد انتخابات آن سال به آن وضع کشیده شود.

فیلمی از شما در مستند "بیست و چندم خرداد" پخش شد که در آن شما به اقای کروبی گفتید که خبرگزاری فارس و ایرنا پیروزی آقای احمدی نژاد را اعلام کرده اند.این فیلم هم برای همان شب انتخابات است.ما در مصاحبه با مسئولین و معاونین وقت خبرگزاری فارس و ایرنا دلیل این خبر زدن را جویا شدیم که آنها کانال های خبری ویژه خود و همچنین نظر سنجی ها را برای دلیل این خبر زدن مطرح کردند.نظر شما چیست؟

ببینید این که سایت هایی همانند فارس و ایرنا که متعلق به نهادهای حکومتی هستند خبری را بزنند که در روند انتخابات تاثیر گذار است اصلا چیز عادی نیست.این ها سایت های معمولی نبودند که آن خبر را منتشر کنند و بعد بگویند بر اساس نظر سنجی ها این خبر را منتشر کردیم.بعد هم به نظر من آن کسی که اول موضوع را شروع می کند او مقصر است اتفاقا.آقای مهندس موسوی هم چند ساعت بعد از انتشار این خبر ، مصاحبه ای را انجام دادند و خود را برنده انتخابات معرفی کردند که من به آن مصاحبه هم نقد دارم.اما آن فردی که اول دعوا را شروع می کند آن فرد مقصر است.به نظر من این دلایل اصلا دلایل منطقی و درستی هم برای انتشار خبر پیروزی آقای احمدی نژاد در عصر انتخابات نیست.

به نظر شما دلایل آقایان کروبی و موسوی برای اعتراض به نتیجه انتخابات و ادامه دادن آن موضوع ماه ها بعد از انتخابات چه بود؟

چون این مستند ، مستند صریحی است من این را برای شما می گویم.بعد از اینکه من از حبس آزاد شدم آقای مهندس موسوی به عیادت من آمدند و همانجا ایشان فرمودند بحث ما اصلا بحث جمهوری اسلامی و رهبری و این ها نیست.ما فقط بحثمان در حد آقای محصولی ، اسم هم آوردند.در حد آقای محصولی است و از ایشان درباره اینکه انتخابات را چگونه برگزار کردند سوال داریم.همین.

به نظر من وزارت کشور و دولت وقت اصلا در انتخابات سال 88 درست و خوب عمل نکرد و همه وظایف خود را از روی دوششان برداشتند و بر روی دوش رهبری انداختند که این به شدت اشتباه بود.

حال به انتخابات سال 92 برسیم.به نظر شما چرا در انتخابات سال 92 وقایع سال 88 تکرار نشد و این بار فردی رای آورد که کاملا مخالف گفتمان 8 سال قبل بود؟

در سال 92 به نظر من همه بردند بر خلاف سال 88 که به نظرم همه ضرر کردند.سال 92 همه به بلوغ رسیدند و از درس های سال 88 استفاده کردند.اصلاح طلبان بلوغ نشان دادند ، اصولگرایان بلوغ نشان دادند حتی مخالفین آقای دکتر روحانی هم بلوغ نشان دادند و به همین دلیل به نظرم انتخابات سال 92 انتخابات متفاوتی بود.

همچنین به نظر من دولت آقای احمدی نژاد و شخص ایشان در تراز جمهوری اسلامی نبودند و به همین دلیل هم نتوانستند مورد توجه مردم قرار بگیرند و ادامه داشتند باشند.

شروع اکران های دانشگاهی مستند روزهای خرداد در دانشگاه تهران

مستند روزهای خرداد ، ساخته مرکز مستند سوره حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی روز چهارشنبه 13 اسفند ماه 1393 در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، اکران های دانشگاهی خود را شروع می کند.

این مستند از ساعت 13.30 تا 15.30 در این دانشکده اکران خواهد شد و عوامل سازنده این مستند نیز پس از اکران کار به بیان توضیحاتی درباره این مستند خواهند پرداخت و جلسه نقد و بررسی این اثر برگزار خواهد شد.

مذاکره آمریکایی ها با شهید بهشتی!

این مقاله در شماره 230 هفته نامه پنجره به مناسبت ویژه نامه سی و ششمین سالگرد تاسیس حزب جمهوری اسلامی منتشر شد.

بنا‌ بر یک گزارش فوق سری وزارت خارجه آمریکا که اخیرا از حالت طبقه‌بندی خارج شده و محتوایش برای اولین بار در بی‌بی‌سی فارسی منتشر شده، در اواخر دی ۱۳۵۸ (ژانویه ۱۹۸۰)، زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کار‌تر، رئیس جمهوری آمریکا، از دولت الجزایر می‌خواهد که به عنوان رابط برای تماس با آیت‌الله بهشتی به واشنگتن کمک کند.

حدود دو ماه از اشغال سفارت آمریکا در تهران توسط «دانشجویان مسلمان پیرو خط امام» می‌گذشت و کار‌تر سخت در تلاش بود که برای خروج از بحران و آزادی گروگان‌ها راهی پیدا کند. حالا معلوم شده یکی از راه‌هایی که به ذهن مشاور امنیت ملی او خطور کرده، مذاکره مستقیم با شاگرد پرنفوذ امام خمینی(ره)، سید محمد بهشتی بوده است.

بهشتی در آن روزهای مرد قدرتمند حزب جمهوری اسلامی بود که از طرف نیروهای مخالف انقلاب به عنوان نفر دوم جمهوری اسلامی یاران معرفی می شد.

 

آمریکا برای نزدیک شدن به آقای بهشتی - که برخلاف روحانیان دیگر سابقه زندگی در آلمان را داشت و زبان انگلیسی را هم دست و پا شکسته صحبت می‌کرد - دلایل خودش را داشت. یک روز بعد از گروگانگیری، سیا در گزارش خود به کاخ سفید درباره بهشتی نوشته بود: «مقامات آمریکایی که او را از نزدیک دیده‌اند می‌گویند از اعتماد به نفس بسیار بالایی برخوردار است. او (بهشتی) در برابر گروه‌های سیاسی مذاکره‌کننده سرسختی بوده ولی در مقایسه با خمینی بیشتر‍ حاضر به مصالحه است.» چنین ارزیابی‌هایی بود که باعث شد شخصی مانند برژینسکی - که در ایران به خصومت شدید با انقلاب شهرت یافته بود - از دولت الجزایر برای ایجاد کانالی محرمانه به محمد بهشتی کمک بخواهد.درخواست برژینسکی را الریک هاینس، سفیر وقت آمریکا در الجزایر روز ۲۳ دی ۱۳۵۸ (۱۳ ژانویه ۱۹۸۰) با محمد صدیق بن یحیی، وزیر خارجه الجزایر مطرح کرد ولی از وی جواب رد گرفت. هاینس سال‌هاست که بازنشسته شده است و در ایالت فلوریدا زندگی می‌کند. او می‌گوید مقامات الجزایری «ابدا نمی‌خواستند دست به اقدامی بزنند که اعتبارشان نزد رژیم جدید خدشه‌دار شود.»

در اسناد جدیدی که وزارت خارجه آمریکا منتشر کرده است به وضوح تلاش مقامات آمریکایی برای مذاکره با دبیر کل حزب جمهوری اسلامی به چشم می خورد و او را فردی پر نفوذ در فضای سیاسی جدید ایران معرفی می کنند.

در همان ایام برخی از مخالفین حزب جمهوری اسلامی و به خصوص دبیر کل وقت آن شایعاتی را درباره مذاکرات پشت پرده آیت الله بهشتی با مقامات آمریکایی در جامعه منتشر می کنند.جنبش ملی مجاهدین که چند ماه بعد نام سازمان مجاهدین خلق را برای خود انتخاب می کند در کنار ابراهیم یزدی از اعضای سرشناس نهضت آزادی این شبهات را مطرح می کنند اما سال ها بعد و با ترور آیت الله بهشتی این سخنان نیز فراموش می شود.

این روزها و با شروع مذاکرات هسته ای ایران با گروه 5+1 باز تاریخچه مذاکرات ایران و آمریکا مورد توجه قرار میگیرد اما این بار با یک تفاوت و آن اینکه این بار در اسناد آمریکا مشخص می شود مذاکرات نه تنها رسمی نبوده است بلکه با واسطه هایی از طرف آمریکایی انجام می شده است و در نهایت نتیجه مطلوبی هم برای طرف آمریکایی نداشته است.مذاکره آیت الله بهشتی دبیر کل وقت حزب جمهوری اسلامی پس از گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا بیشتر رنگ و بوی تقاضا برای رهایی آنها را داشته است اما تا 444 روز بعد یعنی زمستان سال 1359 نتیجه ای دربر نداشت و هیچگاه آیت الله بهشتی پاسخی مثبت به واسطه های طرف آمریکایی نداده بود.

با شهادت بهشتی در 7 تیر 1360 و اذعان مسعود رجوی در بهار 1378 در دیدار با ژنرال هبوش از مقامات رژیم صدام در بغداد مشخص می شود که آمریکایی ها در جریان ترور آیت الله بهشتی و انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی قرار داشته اند و یکی از دلایل ترور آیت الله بهشتی ذر ناکام بودن مذاکرات با طرف آمریکایی ریشه داشته است.

حکایت 99 مخالف میر حسین موسوی

این مقاله، در شماره 230 نشریه پنجره در ویژه نامه حزب جمهوری اسلامی منتشر شد.

اختلافات جناح چپ و راست حزب جمهوری بعد از سال 1360 آرام آرام اوج میگیرد.جناح چپ حزب را میر حسین موسوی رهبری می کند که دارای گرایشات روشنفکری در برداشت از مسائل دینی و اجتماعی است و سابقه شاگردی او نزد افرادی همانند علی شریعتی و حبیب الله پیمان در این برداشت های روشنفکری بی تاثیر نیست.جناح راست حزب نیز گرایشات آشکاری به رئیس جمهور وقت و دبیر کل حزب یعنی آیت الله سید علی خامنه ای دارد.جناح راست قائل به برداشت های سنتی از فقه و احکام اجتماعی اسلام است.از شاخص ترین افراد و گروه های جناح راست می توان به اعضای هیات های موتلفه اسلامی اشاره کرد و همچنین افرادی همانند مرتضی نبوی و علی اکبر ولایتی را نام برد و از اعضای شاخص جناح چپ می توان به مسیح مهاجری ، محمد رضا بهشتی ، حجت الاسلام والمسلمین جواد اژه ای و ابوالقاسم سرحدی زاده اشاره کرد.

همزمان با نخست وزیری موسوی در سال 1360 مخالفین او تعداد اندکی در مجلس شورای اسلامی اول می باشند که از جمله آنها می توان به فواد کریمی و محمود کاشانی فرزند آیت الله کاشانی اشاره نمود که از اعضای حزب جمهوری اسلامی تنها کاشانی و زواره ای با نخست وزیری موسوی مخالفت می کنند اما تنها 4 سال بعد در پائیز سال 1364 که اختلافات در حزب جمهوری به اوج خود رسیده است مخالفین موسوی در مجلس دوم شورای اسلامی 99 می شوند که از جمله مشهورترین آنها می توان به مرحوم آیت الله احمدی آذری قمی و حجت الاسلام حسن روحانی ( رئیس کمیسیون دفاع مجلس وقت) اشاره کرد.

آیت الله احمد آذری قمی در مخالفت با نخست وزیری مجدد میر حسین موسوی و پیام امام (ره) مبنی بر لازم بودن نخست وزیری مجدد موسوی در مجلس دوم سخنرانی مفصلی را انجام می دهد و در بخشی از استدلال خود مبنی بر مخالفت با نخست وزیری موسوی ، حمایت امام از بنی صدر و مهدی بازرگان را شاهد می آورد و میگوید امام با مسئولیت داشتن آنها هم موافق بود اما بعد از مدتی مشخص شد که مسیر آنها مسیر انقلاب نبوده است و لذا نظر امام را حجت شرعی نمی داند و پیام امام را ارشادی می داند و نه مولوی!امام(ره) در همان ایام سخنی مشهور در پاسخ به برخی از مخالفین بیان می کنند و می گویند اس کاش برخی از آقایان ادب را از رادیو اسرائیل می آموختند!

در فضای آن روزهای مجلس شورای اسلامی دوم بحثی مطرح بود مبنی بر اینکه امام نخست وزیری مجدد موسوی را با توجه به پیام محسن رضایی و برخی از فرماندهان جنگ که اگر موسوی مجددا نخست وزیر نشود جبهه های جنگ متزلزل می شود ، واجب دانسته بودند.اینکه امام (ره) در آن مقطع مهم تمامی نگاه خود را به پیروزی در جبهه های جنگ جلب کرده بودند و هیچ هدف مهمتری از جبهه های جنگ برای ایشان در آن مقطع زمانی اهمیت نداشته است را نباید دوراز نظر داشت.

سر انجام روز موعود فرا می رسد و آیت الله خامنه ای به عنوان رئیس جمهور منتجب در مجلس شورای اسلامی حاضر می شوند و با بیان اینکه موسوی نخست وزیر منتخب ایشان نبوده است و به دلیل تخلفات آشکار موسوی از قانون اساسی با انتخاب مجدد وی به نخست وزیری موافق نیستند عدم رضایت خود از این انتخاب را اعلام می کنند اما بیان می کنند چون نظر حضرت امام (ره) موافق انتخاب مجدد موسوی به عنوان نخست وزیر است بنده نیز وی را به عنوان نخست وزیر مجددا به مجلس معرفی می کنم.

پس از این سخنان آیت الله خامنه ای مجلس را ترک می کنند و مجلس وارد رای گیری می شود و 99رای در مخالفت با موسوی اعلام می شود.اتفاق نادر مجلس شورای اسلامی رقم می خورد و جناح چپ مجلس آرا را یکی یکی اعلام کرده و لیست 99 نفر مخالف موسوی که محرمانه بوده است را منتشر می کنند و آنان را ضد ولایت فقیه معرفی می کنند و اختلافات در فضای سیاسی کشور عمیق تر و جدی تر می شود.

دوره دوم نخست وزیری موسوی اوج اختلافات در حزب جمهوری اسلامی است که حالا به دولت چهارم نیز کشیده شده است و هر روز در کشور حادثه ای جدیدی را از نظر سیاسی رقم می زند.حزبی که قرار بود عامل وحدت نیروهای انقلاب باشد حالا خود به عاملی برای انشقاق و دو دستگی تبدیل شده است و جناح چپ حزب که حالا هم دولت را تماما در اختیار دارد و هم در مجلس نفوذ قابل توجهی دارد سعی می کند حزب را هم با خود همراه کند.همه اینها باعث می شود حزب جمهوری اسلامی عملا از سال 64 به بعد فعالیت های چشمگیری نداشته باشد و افول آن هر روز بیش از روز قبل نمود داشته باشد و شاید به همین دلیل هم امام خمینی(ره) در خرداد سال 1366 دستور توقف فعالیت های حزب جمهوری اسلامی را صادر می کنند.

در دوره نخست وزیری موسوی افرادی که تمایلات نزدیک سیاسی به بنی صدر در پیش و پس از انقلاب اسلامی داشتند در مسئولیت های اجرایی مختلف قرار میگیرند.از جمله این افراد می توان به حسن ابراهیم حبیبی و مصطفی میرسلیم اشاره کرد که هر دو در دوران تحصیل در خارج از کشور از همدوره های بنی صدر در فرانسه بودند.حبیبی از دوستان نزدیک او بود و پس از انقلاب در سال 1358 رقیب بنی صدر در انتخابات ریاست جمهوری شد و در دوره میر حسین موسوی به وزارت فرهنگ و آموزش علی رفت و بعدترها به عنوان وزیر دادگستری به مجلس معرفی شد.ایت الله خلخالی در مجلس دوم در مرداد 1363 با وزارت او مخالفت جدی کرده بود و دلیل آن را هم سفر وی به همراه بنی صدر به اسرائیل دانسته بود ، همان حرفی که شهید عبدالحمید دیالمه نیز در مخالفت با بنی صدر و حبیبی گفته بود ، اما هاشمی رفسنجانی و میر حسین موسوی از حبیبی دفاع نموده و وی به وزارت می رسد.

میر سلیم نیز که در فرانسه مهندسی خوانده بود و از دوستان نزدیک بنی صدر در فرانسه بود، پس از انتخاب بنی صدر به عنوان رئیس جمهور، اولین پیشنهاد او برای نخست وزیری بود که مورد توافق او و مجلس قرار نمی گیرد و پس از آن رجایی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی می شود.

میر سلیم نیز در دوران نخست وزیری موسوی به ریاست جمهوری و نخست وزیری می رود و در چرخشی اشکار متمایل به حزب جمهوری اسلامی و رهبران آن می شود و دوستی نزدیکی با موسوی پیدا می کند.تمامی این اختلافات و چرخش های سیاسی را باید از عوامل جدی اختلافات و شکاف ها در حزبی دانست که به قول سید حسن آیت معجون و آشی از سلیقه های مختلف سیاسی در آن زمان از تاریخ انقلاب بود.

حزب فراگیر

به مناسبت سی و ششمین سالگرد تاسیس حزب جمهوری اسلامی ، در هفته نامه پنجره، ویژه نامه ای به همین مناسبت منتشر و چاپ کردم.برای دوستان علاقمندی که این مباحث را پیگیری می کنند و نتوانستند نشریه پنجره شماره 230 را مطالعه نمایند و یا در آینده با این موضوع مواجه می شوند ، متن خام مقاله ها به علاوه مصاحبه ها را در فواصل زمانی مختلف منتشر می کنم، امیدوارم که برای دوستان علاقمند مفید باشد.

29 بهمن 1357 تنها یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی حزبی اعلام موجودیت کرد که بسیاری از تحولات سیاسی دهه اول انقلاب اسلامی را تحت تاثیر خود قرار داده بود.حزبی که در روزهای اول تشکیل خود با جذب جمعیتی قابل توجه توانست به سرعت ارکان مهمی همانند مجلس خبرگان قانون اساسی ، مجلس شورای اسلامی اول و شورای عالی قضایی را در اختیار خود بگیرد و به بازیگر اصلی صحنه سیاسی کشور تبدیل شود.

حزب جمهوری اسلامی با دبیر کلی روحانی پر نفوذ و مشهور آن روزها یعنی آیت الله سید محمد حسینی بهشتی و هیئت موسسی روحانیون مشهوری همانند آیت الله خامنه ای ، آیت الله موسوی اردبیلی ، آیت الله هاشمی رفسنجانی و حجت الاسلام و المسلمین باهنر به گروه سیاسی پر نفوذی تبدیل شد که بازخوانی فعالیت های دهه اول انقلاب اسلامی با چشم پوشی از فعالیت های این گروه عملا امکان پذیر نیست.

تنها 4 روز پس از اعلام موجودیت حزب جمهوری اسلامی ، اعضای هیئت موسس به همراه دبیر سیاسی حزب جمهوری اسلامی با حضور در تحریریه روزنامه کیهان مصاحبه ای مفصل با فریدون گیلانی ، روزنامه نگار مشهور آن روزهای ایران انجام دادند و دلایل تشکیل حزب جمهوری را بر شمردند و اهداف خود را اعلام نمودند.

 

دبیر کل وقت حزب جمهوری اسلامی به دلیل شناخت از گروه های مختلف سیاسی و مبارزین انقلابی آن روزها تلاش نمود افراد مختلف با دیدگاه های سیاسی و اجتماعی گوناگون را در حزب جمهوری اسلامی دور هم جمع نموده و حزبی را تشکیل دهد که تبلوری از دیدگاه های گوناگون باشد.از حبیب الله پیمان تا ابوالحسن بنی صدر و از عبدالحمید دیالمه تا ابوشریف و محمد منتظری و حسن آیت و هیات های موتلفه اسلامی به حزب جمهوری اسلامی دعوت شدند اما برخی ها این دعوت را نپذیرفتند و بعد ترها رقیب اصلی برای حزب شدند و برخی ها هم این دعوت را پذیرفتند و به عضویت حزب در آمدند.

روحانیون سیاسی آن روزهای ایران با آنکه رهبری امام خمینی(ره) را پذیرفته بودند اما تمامی آنها در مورد یاران او یک نظر و همدل نبودند.گو اینکه برخی از آنها با دبیر کل حزب جمهوری اسلامی و روحانیون پر نفوذ آن اختلافات سیاسی گسترده ای داشتند و خط سیاسی خود را از آنها جدا نمودند.

پس از انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی و نگارش قانون اساسی پیشنهادی و رای آوردن آن ، اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار شد و تبدیل به عرصه ای برای اختلافات عمیق میان روحانیون انقلابی شد.

روزگاری اگر سید محمد موسوی خوئینی ها در نگارش اساسنامه حزب جمهوری اسلامی یار همدل سید محمد بهشتی بود و او را تائید می کرد اما حالا شرایط متفاوت شده بود و یار دیروز بهشتی تبدیل به رقیب او در عرصه سیاسی شده بود.جامعه روحانیت مبارز تهران هم که بهشتی و یاران هم حزبی او از جمله آیت الله خامنه ای و هاشمی رفسنجانی که از بنیانگذاران آن بودند حالا مسیری متفاوت از بهشتی و یاران او را برگزیده بود و بنی صدر را کاندیدای مورد قبول خود می دید.تقدیر چنین رقم خورده بود که بنی صدری که سال ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی خود را اولین رئیس جمهور ایران می دانست و به تمام دوستان و نزدیکان خود هم این را می گفت ، به ریاست جمهوری برسد و اگر تا یک سال قبل بنی صدر به حزب جمهوری دعوت می شد و مورد احترام دبیر کل حزب بود حالا به اصلی ترین دشمن حزب تبدیل شده بود و خطی را مقابل حزب جمهوری تشکیل داده بود.(1)

آغاز ریاست جمهوری بنی صدر ، آغاز جنگ علنی میان حزب جمهوری و بنی صدر است.روزی بنی صدر حزب جمهوری و تمامی رهبران آن را متهم به تمامیت خواهی و انحصار طلبی می کند و روز دیگر اعضای حزب جمهوری اسلامی در مجلسی که تازه کار خود را آغاز کرده است علیه بنی صدر نطق های آتشینی ایراد می کنند.عبدالحمید دیالمه با آنکه جوانی کم سن و سال است که هنوز حتی سن و سالش به سی سالگی هم نرسیده است اما از اعضای حزب جمهوری اسلامی و نمایندگان مجلس است که بنی صدر را در کنار بنی امیه و بنی عباس از دشمن ترین دشمنان اسلام می داند!(2) حسن آیت هم اگرچه دبیر سیاسی حزب جمهوری و از نمایندگان مجلس است اما در مخالفت صریح و آشکار با بنی صدر با کسی شوخی و تعارف ندارد و ماهی نیست که علیه بنی صدر موضع گیری علنی نگیرد.اگر تا دیروز آیت ، دولت موقت و اعضای آن را محافظه کار می دانست و در کاخ دادگستری و فرودگاه مهرآباد تهران علیه آنان سخنرانی می کرد و سوال میکرد چرا دولت وقت گروه های آزادی بخش همانند فلسطینی ها و گروه های لبنانی را به رسمیت نمی شناسد(3) حالا بنی صدر را دشمن ترین شمنان انقلاب و آرمان های اسلامی می داند.

حزب جمهوری اسلامی در شرایطی سال 1359 را به انتها می رساند که اختلافات برخی از انقلابیون با رهبران حزب و همچنین دشمنی بنی صدر با حزب به اوج خود رسیده است.14 اسفند 1359 و تنها دو هفته مانده تا آغاز سال 1360 ، بنی صدر در میتینگی در دانشگاه تهران به مناسبت سالگرد درگذشت محمد مصدق سخنرانی جنجالی را ایراد می کند که به جای گرامیداشت مصدق شعارهای سیاسی او و حامیانش علیه حزب جمهوری اسلامی تمامی خیابان های اطراف دانشگاه تهران را تحت تاثیر قرار می دهد.اگر تا روزهای قبل مخالفت ها با بهشتی و حزب به صورت مختصر در گوشه و کنار ابراز می شد اما حالا عده کثیری تحت حمایت رئیس جمهور وقت شعارهای "مرگ بر بهشتی" و "مرگ بر حزب جمهوری" را با صدای بلند در زمین چمن دانشگاه تهران فریاد می زنند.

از قم صدای اعتراض مراجعی همانند آیت الله گلپایگانی و نجفی مرعشی بلند می شود و در نامه ای خطاب به امام خمینی(ره) از اتفاقات 14 اسفند دانشگاه تهران گلایه و ابراز نگرانی می کنند و اتفاقات دانشگاه تهران را ضد اسلامی و ضد روحانیت خطاب می کنند.(4)

امام خمینی(ره) هم اگر تا آن روزها درباره اختلافات و دعواهای حزب جمهوری و رئیس جمهور وقت ابراز نظری نکرده بودند اما حالا وارد میدان شده و در جواب نامه علمای قم ، قول پیگیری آن حادثه را می دهند.

سال 1360 آغاز می شود و شاید کمتر کسی باشد که حدس بزند تا آخرین روز بهار آن سال تکلیف برخی از جریانات سیاسی مشخص می شود و انقلاب به یکی از گردنه های حساس تاریخی خود برسد.

خرداد 1360 هیات رسیدگی به حوادث دانشگاه تهران که متشکل از روحانیونی همانند آیت الله محمد یزدی و شهاب الدین اشراقی بوده است به دلیل همراهی و همکاری نکردن بنی صدر با آن هیات اعلام استعفا می کنند.20 خرداد رهبری انقلاب در نامه ای کوتاه بنی صدر را از فرماندهی کل قوا عزل می کنند و 29 خرداد طرح استیضاح و عدم کفایت سیاسی ابوالحسن بنی صدر در مجلس شورای اسلامی توسط اعضای شاخص حزب جمهوری اسلامی مطرح و امضا می شود.

تقدیر چنین رقم خورده است که در اوج جنگ تحمیلی عراق به ایران و اوج اختلافات سیاسی برخی از گروه های سیاسی ، یکی از مهم ترین مقاطع سیاسی کشور رقم بخورد و اولین رئیس جمهوری تاریخ ایران به دلیل عدم کفایت سیاسی عزل شود.

تنها 8 روز پس از عزل بنی صدر با آغاز جنگ مسلحانه سازمان مجاهدین خلق علیه نظام اسلامی، رهبران حزب جمهوری اسلامی هدف ترور قرار میگیرند و در 6 تیر ماه 1360 آیت الله خامنه ای در مسجد جامع ابوذر تهران هدف بمبگذاری قرار گرفته و ترور می شود.با آنکه ترور آیت الله خامنه ای به عنوان یکی از مهم ترین اعضای حزب، فضای سیاسی کشور را تحت تاثیر قرار می دهد اما جلسه اضطراری حزب جمهوری اسلامی در 7 تیر ماه 1360 که برای بررسی جانشینی بنی صدر ترتیب داده شده بود برگزار می شود و با بمبگذاری فردی به نام " محمد رضا کلاهی صمدی" از اعضای نفوذی سازمان مجاهدین خلق بیش از 70 نفر از اعضای حزب جمهوری اسلامی و در راس آنها آیت الله سید محمد حسینی بهشتی به شهادت می رسند.

 

اگر تا روزهای قبل مخالفین بهشتی او را راسپوتین ایران لقب داده بودند و بر علیه او مقاله می نوشتند و او را با رضاخان مقایسه می کردند و معتقد بودند با هدف قرار دادن وی جمهوری اسلامی سقوط خواهد کرد اما حالا با ترور او صفحه سیاسی کشور ورق خورده است و مشخص شده است که بهشتی نه آنگونه بود که مخالفین او می گفتند نه آنگونه بود که در موردش اغراق می شد.بهشتی تنها یک رجل سیاسی و انقلابی بود که تمایل داشت انقلابی که خود نیز در پیروزی آن سهیم بوده است به نقطه مطلوب برسد.

بلافاصله پس از انفجار 7 تیر 1360 محمد جواد باهنر به دبیر کلی حزب انتخاب می شود.اگر تا چند روز قبل با حضور بهشتی اختلافات در حزب علنی نبود و بهشتی می توانست مجمع الاضداد تفکرات مختلف را در کنار یکدیگر حفظ کند ، اما حالا اختلافات عمیقتر و آشکار تر می شود.

مرداد 1360 از راه می رسد و محمد علی رجایی به عنوان دومین رئیس جمهوری ایران انتخاب می شود و میر حسین موسوی ، وزیر امورخارجه پیشنهادی رجایی در کابینه بنی صدر که مورد قبول بنی صدر واقع نشده بود ، حالا در دولت محمد جواد باهنر به صندلی وزارت امورخارجه نزدیک شده است.موسوی با آنکه از اعضای حزب جمهوری اسلامی است اما به شدت مورد مخالفت دو تن از اعضای حزب قرار داشت.اولین نفر عبدالحمید دیالمه بود که در 7 تیر ماه 1360 به شهادت رسید و دومین آنها حسن آیت بود که همچنان در قید حیات بود.آیت مخالفت خود را با موسوی بارها اعلام کرده بود.اما دست تقدیر آیت را هم در 14 مرداد 1360 با خود برد و دبیرسیاسی حزب جمهوری اسلامی هم در اوج ترورها ف ترور می شود و به شهادت می رسد.

17 مرداد 1360 کابینه پیشنهادی باهنر به دلیل شرایط اضطراری کشور یکجا به رای اعتماد نمایندگان سپرده می شود و رای کامل می آورد و میر حسین موسوی پس از کریم سنجانی و ابراهیم یزدی، سومین وزیر خارجه ایران می شود.

8 شهریور ماه 1360 باز ترور مشکوک و متاثر کننده ای در کشور رخ می دهد و رئیس جمهوری وقت به همراه نخست وزیر در انفجار بمب در دفتر نخست وزیری به شهادت می رسند.عامل بمب گذاری "مسعود کشمیری کرمانشاهی" دبیر جلسات شورای امنیت ملی بوده است که او هم از اعضای نفوذی سازمان مجاهدین خلق در نظام اسلامی بوده است.

بلافاصله آیت الله مهدوی کنی توسط امام خمینی(ره) به   عنوان نخست وزیر موقت اعلام می شود و مهدوی کنی هم کابینه شهید باهنر را به عنوان کابینه پیشنهادی خود اعلام می کند.

حال قرعه به نام آیت الله خامنه ای افتاده است و وی به عنوان سومین آخرین دبیر کل حزب جمهوری اسلامی معرفی می شود.

مهر ماه 1360 انتخابات ریاست جمهوری سوم برگزار می شود و آیت الله خامنه ای به عنوان رئیس جمهوری انتخاب می شوند.

آیت الله خامنه ای در نظر دارد محمد غرضی و علی اکبر ولایتی به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی شوند و رای مجلس را کسب کنند اما مجلس با اعلام این دو نفر موافق نیست و سرانجام میر حسین موسوی که تا چند ماه قبل سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی و وزیر امورخارجه بوده است به نخست وزیری می رسد.

 

مخالفین موسوی 9 نفر هستند و نطقی علیه او انجام می دهند اما رئیس جمهور و رئیس مجلس وقت موافق نطق آنها نیستند و این مخالفت ها تاثیری در عدم رای آوری موسوی برای نخست وزیری ندارد.

سال 1360 به عنوان بحرانی ترین سال انقلاب اسلامی هم به پایان خود نزدیک می شود و با اغاز سال 1361 آرام آرام اختلافات درون حزب جمهوری اسلامی به هیات دولت هم کشیده می شود.اگر تا پیش از این سهم حزب جمهوری اسلامی در هیات دولت کم بوده است اما حالا با به ریاست جمهوری رسیدن دبیر کل حزب جمهوری و نخست وزیر شدن یکی از مهم ترین اعضای شورای مرکزی حزب ، سهم وزرای عضو حزب جمهوری هم در کابینه بسیار بیشتر می شود.

اگر تا بهار 1360 تنها مجلس شورای اسلامی و شورای عالی قضایی در اختیار حزب جمهوری بوده ، اما حالا دولت هم در اختیار اعضای حزب جمهوری قرار میگیرد.

اختلافات میان جناح راست سنتی حزب با جناح چپ اوج میگیرد و 7 نفر از اعضای هیات دولت که به جناح راست حزب و تفکرات آنها نزدیک هستند اعلام استعفا می کنند که در نهایت 2 نفر از آنها در سال 1363 استعفا داده و از دولت خارج می شوند.

ماه عسل اعضای حزب جمهوری اسلامی در دولت به پایان رسیده است و اختلافات آشکار و علنی تر می شود.

آیت الله خامنه ای حاضر به کاندیداتوری برای انتخابات دوره چهارم ریاست جمهوری نیستند اما پس از دیدار با امام خمینی(ره) در نماز جمعه تهران اعلام می کنند که برای دوره چهارم کاندیدا خواهند شد اما در خفا و محافل خصوصی نقل می شود که شرط ایشان برای کاندیدای ریاست جمهوری عدم نخست وزیری میر حسین موسوی است.

اگر عرصه سیاسی برای انقلابیون سنتی و خط امامی ها باز و فراخ شده است اما برای انقلابیون دیروز و مدرن همانند نهضت ازادی ها این عرصه نه تنها فراخ نیست بلکه تنگ تر هم شده است و مهدی بازرگان به عنوان کاندیدای دوره چهارم ریاست جمهوری در سال 1364 توسط شورای نگهبان رد صلاحیت می شود و آیت الله خامنه ای با رای قاطعی می تواند به ریاست جمهوری برسد.

اما در اقدامی غیر منتظره محسن رضایی فرمانده وقت سپاه در نامه ای به امام خمینی(ره) پیشنهاد می کند که موسوی حتما برای دوره دوم نیز نخست وزیر شود تا رزمندگان در جبهه های جنگ دچار تزلزل و تردید نشوند.

امام با پیشنهاد رضایی موافقت می کند و در پیامی اعلام می کنند عدم نخست وزیری موسوی خیانت به اسلام است!

آیت الله خامنه ای به دلیل پیروی از فرمان امام خمینی(ره) موسوی را علی رغم میل باطنی خود به مجلس برای پست نخست وزیری معرفی می کنند اما 99 نفر از اعضای مجلس شورای اسلامی از جمله آیت الله احمد آذری قمی و حجت الاسلام حسن روحانی با نخست وزیری مجدد موسوی مخالفت می کنند.(5)

سرانجام رای گیری صورت میگیرد و موسوی به نخست وزیری می رسد اما جناح هوادار موسوی در مجلس با اعلام اسامی مخالفین موسوی ؛ جنجالی تازه در مجلس را آغاز می کنند و مخالفین موسوی را ضد ولایت فقیه معرفی می کنند!

موسوی در دوره دوم نخست وزیری خود کابینه را یکدست تر از گذشته به نفع خود تشکیل می دهد و اختلافات در حزب نیز به حد اعلی خود می رسد.شاید به همین دلایل بود که امام خمینی(ره) در خرداد 1366 در نامه ای خطاب به آیت الله خامنه ای و آیت الله هاشمی رفسنجانی دستور توقف فعالیت های حزبی را می دهند که میراث دار بزرگی از تاریخ دهه اول انقلاب اسلامی بوده است.

حزبی که اگر چه در خرداد 1366 متوقف شد اما تفکر جناح راست و چپ آن بعد از خرداد 66 تا به امروز در فضای سیاسی کشور باقی ماند و تبدیل به جناح های سیاسی امروز ایران شدند.

تشکل فراگیر مد نظر آیت الله بهشتی اگر چه عمری بیشتراز ده سال نیافت اما تاثیری بیشتر از 36 سال یافت که این روزها همچنان شاهد تاثیر آن در فضای سیاسی کشور هستیم.

 

 

منابع:

1-      مردان سیاسی فیضیه ، علی دارابی، 1379

2-      نطق عبدالحمید دیالمه ، اردیبهشت ماه 1360

3-      روزنامه جمهوری اسلامی ، مرداد 1358

4-      نامه آیت الله گلپایگانی خطاب به امام خمینی(ره) ، 15 اسفند ماه 1359

5-      آذر ماه 1364 ، جلسه بررسی رای اعتماد به نخست وزیری میر حسین موسوی

اگر فکر می کردند در انتخابات تقلب می شود پس چرا در انتخابات 88 شرکت کردند؟

محمد حسین صفارهرندی سکاندار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم بوده است و از جمله افرادی بود که در بعد از وقایع سال 88 با حضور در دانشگاه ها  سخنرانی ها عمومی، سعی داشت در جامعه ملتهب آن زمان روشنگری انجام دهد.صفارهرندی این روزها عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی است.برای بررسی فضای انتخابات سال 88 و 92 مصاحبه ای با وی را ترتیب دادیم که مختصری از آن مصاحبه در ادامه از نظر شما می گذرد.این مصاحبه در شماره 222 نشریه پنجره در 6 دی ماه 1393 منتشر شده است.

آقای صفار ، به نظر شما چرا در انتخابات سال 88 بحث تقلب مطرح شد و باعث شد انتخاباتی با حضور بیش از 85 درصد مردم با آن حواشی مواجه شود؟

من اول می خواهم به انتخابات سال 84 اشاره کنم.در انتخابات 84 وقتی آقای احمدی نژاد پیروز انتخابات شدند همان زمان هم برخی ها موضوع تقلب را مطرح کردند و مدعی شدند در آن انتخابات هم تقلب صورت گرفته است.من سوالی که دارم این است که اول موضوع تقلب مورد ادعای افراد در آن سال حل بشود که چه کسی تقلب کرد؟وزارت کشور که در آن زمان در اختیار اصلاح طلبان بود و وزیر کشور وقت هم آقای موسوی لاری بودند.آقای خاتمی هم همان ایام انتخابات نهم ریاست جمهوری را سالم ترین انتخابات تا آن زمان عنوان کردند اما برخی ها مدعی تقلب در آن انتخابات بودند.پس اول باید تکلیف این افراد با انتخابات سال 84 مشخص شود که چرا گفتند تقلب صورت گرفته و چرا دولت اصلاحات در انتخابات تقلب کرده است؟!

در سال 88 هم همین اتفاق در ابعاد وسیع تری رخ داد.حضرت اقا هم چند ماه قبل از انتخابات گفتند که این چه حرفی است که عده ای می زنند که در انتخابات می خواهد تقلب بشود و عده ای می خواهند تقلب کنند؟اگر هم افراد مدعی تقلب بودند و حضرات واقعا هم فکر می کردند که در انتخابات تقلب می شود چرا اصلا در انتخابات شرکت کردند؟من اگر بدانم در رقابتی شرکت می کنم که سرانجام عدالت رعایت نمی شود و نتیجه صحیح را اعلام نمی کنند اصلا انگیزه های خودم را از دست می دهم و کنار می کشم و در انتخابات شرکت نمی کنم.پس این نشان می داد که اینها خودشان هم می دانستند که در انتخابات تقلب نمی شود و آن حرف ها بیشتر بهانه بوده است.من سوال دیگری دارم.اینها واقعا اگر فکر می کردند که در سال 88 نظام می خواهد به نفع یکی از کاندیداها در نتایج آرا دست ببرد پس چرا دائما از روزهای قبل از انتخابات مدعی پیروزی آقای موسوی بودند و می گفتند که آقای موسوی برنده انتخابات می شود؟حتی روز انتخابات هم به هر کس که می رسیدند می گفتند که ما برنده انتخابات هستیم و انتخابات را برده ایم!

آقای موسوی هم همان شب مصاحبه ای را ترتیب دادند و خود را پیروز انتخابات اعلام کردند.

بله همین طور است.من سوال دیگری که دارم همین است.چرا اقای موسوی آمدند و خودشان را برنده انتخابات معرفی کردند؟هنوز که صندوقی باز نشده بود،صندوقی شمرده نشده بود.آقای موسوی شما بر اساس چه اطلاعاتی آمدید و اعلام کردید که برنده انتخابات هستید؟چرا همان موضع بحث تقلب را مطرح نکردند؟

من یک خاطره ای نقل بکنم برای شما که نشان می داد این حضرات درباره انتخابات چگونه فکر می کردند و چگونه عمل می کردند.یکی از افرادی که نماینده آقای کروبی در یکی از صندوق ها بود و خانم محترمی هم بود از صبح پای صندوق بودند و آخر شب هم زمانی که صندوق ها باز شده بود و آرا شمرده شده بود ایشان حضور داشتند.وقتی آرای آن صندوق اعلام شد دیدند آقای کروبی در آن صندوق حتی یک رای هم ندارد.از آن خانم سوال کرده بودند که شما نماینده آقای کروبی هستید و به ایشان رای نداده اید؟ایشان گفته بودند که بله چند روز قبل به ما گفته بودند برای آنکه آرا بیشتر شود و اقای کروبی هم شانسی برای پیروزی ندارند به آقای موسوی رای بدهید تا رای ایشان بیشتر شود!این را خانمی می گوید که خودش پای صندوق رای بوده و نماینده آقای کروبی هم بوده است.بگذریم از اینکه رئیس ستاد انتخاباتی آقای کروبی هم بر طبق برخی از خبرها رای خودشان را به اقای موسوی داده بودند و گفته بودند به آقای کروبی رای نداده ام.حالا این هم خبری بوده است که همان ایام منتشر شد.

تمامی اینها نشان می داد که طرحی از قبل ریخته شده بود تا انتخابات سال 88 را با حواشی مواجه کنند.اینکه برخی از شبکه های ماهواره ای همانند بی بی سی فارسی دائما اخبار این نماینده ها را پوشش دهند و در تنور وقایع بعد از انتخابات سال 88 بدمند اصلا چیز عادی و طبیعی نبوده است.

حتی ظاهرا آقای آخوندی در جلسه دیدار نماینده کاندیداهای معترض با رهبری هم به این موضوع عدم تقلب اشاره کرده بودند؟

بله اولین زمزمه ها برای اینکه تقلب نشده است و ایراد معترضین به نتایج چیز دیگری است در همان جلسه در حضور آقا مطرح شد و اعتراف کردند که در انتخابات دهم ریاست جمهوری تقلب نشده است.

به نظر شما نماز جمعه رهبری انقلاب در 29 خرداد 88 چه تاثیری در وقایع روزهای بعد از انتخابات داشت؟

رهبری در آن نماز جمعه با کاندیداها اتمام حجت کردند و آن نماز جمعه هم به شدت در میان مردم تاثیر داشت.اگر عده ای بودند که مذهبی هم به شمار می رفتند و رهبری اقا را قبول داشتند که از اعتراضات کنار کشیدند و سخنان آقا را قبول کردند.حتی ممکن بود عده ای هم نظام و رهبری را قبول نداشته باشند اما متوجه شدند که اعتراضات معترضین در مورد خود انتخابات نیست و هدف چیز دیگری است و برای همین آنها هم فهمیدند که دارد از آنها سو استفاده می شود برای همین کنار کشیدند و شما میدیدید که در پر جمعیت ترین تظاهرات که مثلا در 25 خرداد 88 برگزار شد در خوشبینانه ترین حالت اگر 500-600 هزار نفر حضور داشتند این عده در روزهای بعد به 50-60 هزار نفر رسید و شما ریزش را کاملا احساس می کردید.

نظر شما درباره نتایج انتخابات سال 92 چیست؟چرا اقای دکتر روحانی پیروز انتخابات شدند؟

تمامی آن حرف هایی که چه بیرونی ها و چه برخی از افراد هم صدا با انها در داخل کشور بیان می کردند در انتخابات 92 نشان داده شد که لااقل در میان 73 درصد مردم بی تاثیر بوده است و مردم همچنان نظام و رهبری را قبول دارند و این نشان می داد که فضای ملتهب سال 88 که برای براندازی نظام طراحی شده بود در سال 92 از بین رفت و مردم همچنان جمهوری اسلامی را قبول دارند و به نظام اطمینان خاطر دارند.

ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.

موفق باشید.

اگر اسرائیل می خواست برای ما کارشکنی کند، بهتر از احمدی نژاد نمی توانست این کار را بکند!

دکتر ابراهیم یزدی را بسیاری از افرادی که با تاریخ معاصر ایران آشنا هستند می شناسند.از اعضای سرشناس نهضت آزادی ایران که در روزهای اوج گیری انقلاب اسلامی یکی از مترجمان امام خمینی(ره) در پاریس بود و پس از انقلاب اسلامی نیز در دولت موقت مرحوم مهندس بازرگان سمت وزارت امورخارجه را برعهده داشت.یزدی این روزها دبیر کل نهضت آزادی می باشد و در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد همواره یکی از منتقدین سرسخت سیاست های او بوده است.به همین مناسبت و در یکی از روزهای شهریور ماه امسال به منزل او رفتیم و با وی مصاحبه ای را درباره وقایع سال 88 انجام دادیم.این مصاحبه در شماره 222 هفته نامه پنجره در 6 دی ماه 1393 منتشر شده است.

 

آقای دکتر یزدی نظر شما درباره وقایع انتخابات سال 88 چیست و تاثیر رفتارهای آقای احمدی نژاد را در آن برهه از زمان چگونه تحلیل می کنید؟

من سال ها قبل مقاله ای نوشتم با عنوان پروژه تنها سازی رهبر و در آنجا اشاره به خط نفوذ در درون انقلاب کردم و گفتم هدف این است که رهبر را تنها بگذارند تا در سر بزنگاه های تاریخی بتوانند به رهبر هم آسیب برسانند و بعد از اتفاقات سال 84 گفتم پروژه تنها سازی رهبر کامل شد.

شما اگر تاریخ چند دهه اخیر را مطالعه کنید می بینید که این افراد نفوذی در بدنه انقلاب نفوذ کرده اند.وگرنه معنی ندارد که با بازرگان آن طور رفتار کنند و بعد با هاشمی و خاتمی و میر حسین موسوی و کروبی و ... و تنها یک نفر باقی بماند که هر زمان که خواستند به او نیز آسیب برسانند و همه چیز را تصاحب کنند.

شما اگر کارهای احمدی نژاد را یکی یکی بررسی کنید بعد من آن موقع به شما می گویم که اگر اسرائیل می خواست برای ما کارشکنی کند بهتر از اسرائیل نمی توانست برای ما این کار را بکند.

خوب یک بحثی اینجا مطرح می شود و آن این است که دلیل شما برای این صحبت ها چیست؟آیا سندی وجود دارد و شما از سندی سخن می گوئید؟

ببینید من سند مکتوبی در اختیار ندارم برای همین همیشه ابا داشته و دارم که صریحا اسم افراد را ببرم.اما یک بحثی را کلامیون دارند و می گویند ما که خداوند را نمی بینیم اما از اثر پی به وجود موثر می بریم.من هم سندی که در اختیار ندارم اما با تحلیل رفتارهای افراد این سخنان را مطرح می کنم و با دلیل این ها را می گویم.

یعنی شما معتقد هستید در سال 88 همان خط نفوذی داخل انقلاب باعث رقم خوردن آن اتفاقات شد؟

بله در سال 88 شما این را مشاهده کردید که همان نفوذی های داخل انقلاب تلاش کردند افراد سابقه دار را از صحنه کنار بزنند و خود تمامی امور را در اختیار بگیرند.این پروژه نفوذ در انقلاب هم از ابتدای انقلاب وجود داشته و مربوط به سالهای اخیر نیست.شما از روزهای ابتدایی انقلاب در نهادهای مختلف شاهد این نفوذی ها بوده اید و امروز هم این افراد وجود دارند.

به عنوان مثال چه نفوذی هایی در درون حزب جمهوری اسلامی وجود داشته اند که آقای مهندس موسوی را تحریک می کردند که با ما آن طور برخورد کنند؟آیا این نفوذی ها فقط کارشان بمب گذاری و ترور افراد بوده است و یا کارها و برنامه های دیگری هم داشته اند؟اگر شما دقت کنید می بینید که یکی از کارهای آنها ترور بوده است و آنها فعالیت های دیگری هم داشته اند.

درباره انتخاب آقای احمدی نژاد در سال 84 به عنوان رئیس جمهور نظر شما چیست؟به نظر شما آیا تاثیر رفتارهای ایشان در سال 88 باعث آن اتفاقات شد؟

احمدی نژاد به نظر من اصلا نباید به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری در سال 84 تائید صلاحیت می شد.به این دلیل که احمدی نژاد تا آن زمان نه رجل دینی بود و نه رجل سیاسی.چون شما می دانید که در قانون اساسی آمده است که رئیس جمهور باید از میان رجال دینی و سیاسی انتخاب شود و احمدی نژاد تا آن زمان نه رجل دینی بود و نه رجل سیاسی، خوب حالا شما آمده اید ایشان را تائید کرده اید و ایشان باز در سال 88 انتخاب می شود چه عجله ای بوده که نتایج را سریع اعلام و تائید کنید؟احمدی نژاد هم که صبر نکرد و آنقدر غرور او را گرفت که یکشنبه آمد در میدان ولیعصر سخنرانی کرد و مخالفین خودش را خس و خاشاک نامید.به نظر من تمامی این ها در بحرانی کردن شرایط جامعه تاثیر داشت و باعث شد آن اتفاقات در سال 88 رقم بخورد.

و در نهایت به نظر شما چطور می شود که در خرداد 92 آقای دکتر روحانی به ریاست جمهوری می رسند و این بار جریانی رای آورد که کاملا بر خلاف مسیر 8 سال پیش از خود بوده است؟چرا این بار بحث تقلب مطرح نشد و افراد بر خلاف سال 88 به نتایج انتخابات 92 اعتراص نداشتند؟

آنچه که در خرداد 92 اتفاق افتاد انعکاس یک تحول در میان لایه های مختلف جامعه بوده است.من مقاله ای دارم که همین چند ماه قبل منتشر شد و در آن دوره های مختلف جمهوری اسلامی را به پنج جمهوری تقسیم بندی کرده ام و معتقدم ما در حال حاضر در پنجمین این جمهوری ها هستیم.تحولاتی که شما مشاهده می کنید تحولات ساده ای نیست و این طور نیست که شما فکر کنید این ها نمی خواهند دولت روحانی را سرنگون کنند.این ها تلاش می کنند اما در حال حاضر نمی توانند این کار را بکنند و به همین دلیل مجبور هستند با دولت روحانی فعلا همراهی داشته باشند چون نتایج 8 سال ریاست جمهوری احمدی نژاد را دیده اند و مشاهده کرده اند که سرانجام آن به کجا رسیده است.