تلاش کردیم تاریخ مغفول جنگ و دوران سازندگی را بگوییم/ یک مستند متفاوت از سال‌های ۶۵ تا ۷۵

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، مستند «مجمع عقلا» جدیدترین تولید مرکز مستند سفیر فیلم است که به تازگی از آن رونمایی و اکران آن در اینترنت نیز آغاز شده است. در همین ارتباط سید مهدی دزفولی کارگردان این مستند در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری آنا به معرفی این اثر پرداخته است.

آنا: از محتوای مستند بگوئید و اینکه چرا در این مقطع آن را منتشر کردید؟

دزفولی: مستند درباره مقطع مهمی از انقلاب اسلامی است که تا حد زیادی هم مغفول واقع شده است. به هر حال اتفاقات اواخر جنگ و پس از جنگ مقطع مهمی است که به هر دلیلی در این سال ها بر روی آن کار ویژه و خاصی نشده است و تقریبا فراموش شده است. در این سال ها فقط برای پایان جنگ، مستند اتاق جنگ آقای مصطفی حریری تولید شد که انصافا هم مستند خوب و خوش ساختی است و سریال آن هم که مستند نیمه پنهان جنگ بود ساخته و پخش شد. کتاب هم که کتاب آقای کامران غضنفری است با عنوان راز قطعنامه که آن هم پر فروش و جریان ساز شد و در این مستند هم با ایشان صحبت و مصاحبه کردیم. دیگر در این سال ها خیلی کار خاص و ویژه ای درباره پایان جنگ و قطعنامه ۵۹۸ نشد. درباره بعد از جنگ هم که دولت سازندگی است کار خاص و مفصلی نشد به جز چند مستند محدود همانند مستند شورش علیه سازندگی آقای مصطفی شوقی و مستند هاشمی زنده است آقای طادی که آن هم کاری از سفیر فیلم بوده است.

ما در سفیر احساس کردیم که فاصله بین سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ سال های مهم و حساسی است که باید به صورت ویژه روی آن کار کرد. سال هایی که ریل گذاری انقلاب اسلامی تغییر کرد. امام مرحوم شدند، آیت الله خامنه ای به رهبری رسیدند و آیت الله هاشمی رفنسجانی هم رئیس جمهور شدند. به همین دلیل باید روی آن تمرکز و کار ویژه کرد و آن دوران را تحلیل و نقد کرد. برخی ها معتقدند انحراف در مسیر انقلاب اسلامی از دوران سازندگی و به اسم توسعه آغاز شد. ما در این مستند همین مساله را هم مورد بحث و بررسی قرار دادیم.

آنا: دلیل دیگری هم داشته است؟

دزفولی: دلیل دیگر که حقیقتش اول بحث علاقمندی خود من بر روی کار پژوهشی تاریخی درست و متمرکز بر روی سوژه ها و مقاطع کلیدی و حساس هست که به نظرم آن یک دهه که اشاره کردم واجد این شرایط است. بحث بعدی هم مشابهت آن دوران با امروز ماست.

به هر حال ما غیر مستقیم هم در مستند گفتیم که اتفاقات آن سال ها با اتفاقات سال های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ مشابهت های زیادی دارد. آدم هایی که به قدرت می رسند، تفکر حاکم بر کشور و اعتراضات گسترده مردمی تماما در آن ایام هم رخ داد اما درباره این ها کار جدی و وسیعی نشده است. این ضعف است و ما سعی کردیم این ضعف را برطرف کنیم.

نسل امروز به هر حال نسلی است که حافظه تاریخی از دهه شصت و هفتاد ندارد. بچه های امروز بچه هایی هستند که شرایط دوران جنگ و بعد از جنگ در دهه هفتاد را هم یا اصلا درک نکردند یا خیلی کم درک کردند. خود من متولد سال آخر جنگ هستم و زمانی که دولت آقای هاشمی هم به اتمام رسید ۹ سالم بود! پس باید درباره این سال ها کار کرد و عبرت گرفت از آن اتفاقات و جلوی تکرار آن ها را گرفت. من در این مستند تلاش کرده ام این کار را انجام بدهم.

آنا:مشکلی برای تولید نداشتید؟

دزفولی: مشکل که به آرشیوهای تصویری و مکتوب باز می‌گشت اینکه افراد کلیدی حاضر به صحبت نبودند. ما سال ۹۵ قبل از فوت آقای هاشمی تلاش کردیم با ایشان صحبت کنیم اما موفق نشدیم و در نهایت هم ایشان مرحوم شدند. با خیلی های دیگری هم تلاش کردیم صحبت کنیم اما موفق نشدیم. همانند آقایان ولایتی و ظریف و جواد لاریجانی و روحانی و ... . اما به نسبت وزن افراد حاضر در مستند خوب است و امیدوارم تاریخ نگاری خوبی را انجام داده باشیم.

آنا: جلوی کار شما گرفته نشد؟

دزفولی: نه مشکل خاصی نبود. فقط به دلیل برخی از ملاحظه ها این مستند در سال ۹۶ منتشر نشد و به امسال رسید. تهیه و انجام کار کتاب هم از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ طول کشید تا مصاحبه ها تکمیل و ویراستاری و نهایی شود.

برای کسانی که بخواهند این مستند را ببینید چه برنامه‌ای دارید؟

این مستند در سایت سفیر فیلم به آدرس tamasha.safirfilm.ir در دسترس است و در سایت عماریار هم الان موجود است که فروش دانلودی هم دارد. به امید خدا از چند روز آینده هم سایت فیلمگردی مستند را در دسترس قرار می دهد.

آنا: مستند شما حرف جدیدی دارد که در مستندهای دیگر بیان نشده باشد؟

دزفولی: تمرکز ما در این مستند بر روی دو بحث عمده است. یکی بحث مجمع عقلا و اینکه اینها چه افرادی بودند و چطور شرایط سیاسی کشور را تغییر دادند و بعدا هم چطور در کشور حاکم شدند. این برای اولین بار در یک مستند تصویری به صورت جدی و مفصل مطرح و پرداخته شده است. بحث بعدی هم بحث شکست مذاکرات ایران و آمریکا در دوره آقای هاشمی است که به مذاکرات پیکو و بعد مذاکرات نفتی و تحریم های داماتو پرداختیم.

 

برای مشاهده این مصاحبه در سایت خبری آنا می توانید اینجا را کلیک نمائید.

مستند "مجمع عقلا" حکایت گذشته ماست که در این سال ها تکرار شد

سید مهدی دزفولی کارگردان مستند «مجمع عقلا» که به تازگی عرضه مجازی آن همزمان با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده است، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این مستند توضیح داد: تولید این مستند چند سال قبل در «سفیر فیلم» آغاز شد و به دلیل شرایط سال‌های ۹۵ و ۹۶ به این ایده رسیدیم که مقطع آن سال‌ها، مشابه مقطع دوران سازندگی با ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی بوده است. اما به دلایلی انتشار این مستند در آن زمان متوقف شد و کتاب آن را که «جنگ و صلح» نام داشت به پیش بردیم.

این مستندساز ادامه داد: با اتفاقاتی که در سال‌های ۹۶ به بعد رخ داد و وقتی مشابهت‌ها بیشتر شد، تصمیم بر این گرفته شد که این مستند اصلاح شود و در سال ۱۴۰۰ و پیش از انتخابات امسال که انتخابات مهمی است، منتشر شود. مستند «مجمع عقلا» در واقع درباره گذشته است اما حرف‌هایش و اتفاقاتی که در این مستند رخ می‌دهد انگار برای امروز ماست.

وی افزود: در بحث پذیرش قطعنامه ۵۹۸ که مشابهت زیادی با پذیرش برجام و فشار وارد کردن به امام در سال ۶۷ و فشار وارد کردن به آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۹۴ دارد، به تحریم‌های آن زمان و این زمان مشابهت دارد. به بحث شکست مذاکرات با آمریکایی‌ها در آن زمان و این زمان شباهت دارد. به افزایش وحشتناک نرخ تورم در آن زمان و این زمان شباهت دارد. به اعتراضات گسترده مردمی از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ در سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۸ شباهت دارد و خیلی از مسائل دیگر. اینها عبرت‌های تاریخ است.

دزفولی درباره روایت این مستند از شباهت مرحوم هاشمی رفسنجانی با حسن روحانی هم گفت: من نخواسته‌ام این مشابه‌سازی را انجام دهم. واقعیت این است که این دو نفر شباهت زیادی با هم داشتند و دارند، هم از نظر فکری و هم از نظر منش و شخصیت. خود آقای روحانی هم با افتخار این مطلب را می‌گفتند و می‌گویند.

وی افزود: واقعیت این است که دولت آقای روحانی ادامه همان دولت آقای هاشمی بود و هست. همان سیاست‌ها، همان دولتمردان، همان نگاه‌ها و … در این دولت هم حاکم بوده و به این نتایج رسید. در واقع ما یک بار دیگر تجربه دولت آقای هاشمی را در دولت آقای روحانی تکرار کردیم و این عبرت‌آموز است.

این کارگردان درباره افرادی که با آن‌ها در این مستند مصاحبه شده است هم توضیح داد: با آقایان نوبری، مومنی، ابراهیم یزدی، شیخ الاسلام، زیباکلام و خیلی‌ها مصاحبه شد. اما در مستند توانستیم از ۱۳-۱۴ مصاحبه استفاده کنیم. خیلی‌ها هم فرصت مصاحبه را به هر دلیلی ندادند. مجموعاً ۲۱-۲۲ مصاحبه گرفته شد، اما تعداد کمتری را استفاده کردیم. به دلیل پاره‌ای از ملاحظات و اینکه چهره‌های شاخص‌تر و مهم‌تر صحبت‌هایشان منتشر شود. این مستند و این کتاب، تاریخ شفاهی دوره پایانی جنگ و دوره سازندگی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ است.

دزفولی در پایان اظهار کرد: چند روزی است که اکران مستند شروع شده و بازخوردها به نسبت خوب بوده است. در مراسم رونمایی، آقایان عطریانفر و کوثری با اینکه از نظر سیاسی با هم اختلاف دارند، اما درباره مستند نظرشان مثبت بود. کامنت‌های مردمی هم درباره این اثر خوب و مثبت بوده است.

دانلود مستند مجمع عقلا

 

برای دانلود مستند مجمع عقلا، پیرامون پایان جنگ ایران و عراق و پذیرش قطعنامه 598 و همچنین دوران دولت سازندگی از سال 1368 تا 1376 میتوانید اینجا را کلیک کنید.

مستند مجمع عقلا، آخرین تولید مرکز مستند سفیرفیلم منتشر شد

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، این مستند تولید مرکز مستندسازی سفیر فیلم می‌باشد و تهیه کننده آن محمد تقی بستجانی و کارگردان آن سید محمد مهدی دزفولی می‌باشد.

مستند «مجمع عقلا» به بررسی چگونگی ختم جنگ ایران و عراق و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در تیرماه سال ۱۳۶۷ می‌پردازد و پس از آن به بررسی دوران سازندگی در دولت هاشمی رفسنجانی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ می‌پردازد. این مستند در مدت زمان ۵۴ دقیقه قصد دارد چگونگی پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و مذاکرات پیرامونی آن را بررسی نماید و تفکر مجمع عقلا برای اداره کشور را مورد بحث و بررسی قرار دهد. در واقع این مستند اولین مستند و اثر پژوهشی است که به بررسی تفکر مجمع عقلا در کشورداری و اداره امورات کشور در سه دهه پیش می‌پردازد.

در این مستند با چهره‌هایی همانند دکتر صادق زیباکلام، مرحوم دکتر ابراهیم یزدی، مرحوم حسین شیخ الاسلام معاون سابق وزارت امور خارجه، دکتر عباس ملکی از اعضای تیم مذاکره کننده در مذاکرات ۵۹۸، سردار محسن رفیق دوست، سردار اسماعیل کوثری، دکتر فرشاد مومنی، دکتر محمد خوشچهره، ناصر نوبری سفیر ایران در شوروی، محمد غرضی و ... مصاحبه‌های مبسوطی انجام شده است.

جنگ ایران و عراق چگونه پایان یافت؟ / نقش هاشمی رفسنجانی در تحولات دهه شصت و هفتاد چه بود؟

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، این مستند در مدت زمان 54 دقیقه قصد دارد چگونگی پذیرش قطعنامه 598 و مذاکرات پیرامونی آن را بررسی نماید و تفکر مجمع عقلا برای اداره کشور را مورد بحث و بررسی قرار دهد. در واقع این مستند اولین مستند و اثر پژوهشی است که به بررسی تفکر مجمع عقلا در کشورداری و اداره امورات کشور در سه دهه پیش می پردازد.

در این مستند با چهره هایی همانند دکتر صادق زیباکلام، مرحوم دکتر ابراهیم یزدی، مرحوم حسین شیخ الاسلام معاون سابق وزارت امور خارجه، دکتر عباس ملکی از اعضای تیم مذاکره کننده در مذاکرات 598، سردار محسن رفیق دوست، سردار اسماعیل کوثری، دکتر فرشاد مومنی، دکتر محمد خوشچهره، ناصر نوبری سفیر ایران در شوروی، محمد غرضی و ... مصاحبه های مبسوطی انجام شده است.

 

این مستند تولید مرکز مستندسازی سفیر فیلم می باشد و تهیه کننده آن محمد تقی بستجانی و کارگردان آن سید محمد مهدی دزفولی است. این اثر جدیدترین تولید سفیر فیلم و محصول سال 1400 است.

دزفولی به عنوان پژوهشگر و کارگردان این مستند درباره آن به فارس گفت: فکر و ایده اولیه تولید این مستند در سال 1394 در موسسه سفیر فیلم زده شد. دلیل آن هم این بود که اولا همواره در طی سه دهه اخیر نحوه پایان یافتن جنگ ایران و عراق و پذیرش قطعنامه 598 مورد بحث و بررسی های فراوان قرار گرفته است و همچنان حل نشده باقی مانده است و جدل های سیاسی و کارشناسی پیرامون آن فراوان است و ثانیا مدل تاریخی است برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران و رهبران آن تا شروط غربی ها را بپذیرند و نظام اسلامی از مواضع خود به ظاهر کوتاه بیاید. سال 94 نیز همزمان با بحث های برجام و مذاکره با غرب بر سر پرونده هسته ای، به نظر می رسید که بررسی تاریخی قطعنامه 598 و پایان جنگ ایران و عراق می تواند عبرت های فراوانی داشته باشد و می تواند دو مقطع مهم یکی در سال 1367 و بدیل دیگر آن در 27 سال بعد یعنی در سال 1394 را با هم مقایسه کند و حرف نویی را برای مخاطب خود داشته باشد.

وی ادامه داد: به هر حال همچنان پس از سه دهه پیام تاریخی امام درباره پایان جنگ و پذیرش قطعنامه 598 قابل تامل و بررسی فراوان است و جای بحث های کارشناسی دارد. ایضا که امام در ده ماه پس از پایان جنگ که در قید حیات بودند در پیام منشور روحانیت مبارز و پیام عزل آقای منتظری در فروردین 1368 و همچنین در وصیت نامه سیاسی الهی خود به جنگ تحمیلی اشاره های مهمی دارند و همین باعث می شود که بررسی آن دوره تاریخی و به خصوص چگونه پایان یافتن جنگ همچنان اهمیت داشته باشد. اگر درس های قطعنامه 598 را بررسی درست و صحیحی بکنیم هیچگاه شاهد تکرار آن در مقاطع دیگر و در شرایط مشابه نخواهیم بود. نوشیدن جام زهر و معامله آبروی خود با خداوند تعابیر بلند و مهمی است که امام خمینی در پیام 29 تیرماه 1367 به کار بردند و این ها قطعا مهم و قابل فکر است. اینکه چطور شد ایران پس از هشت سال دفاع مشروع از خود و مقابله با زورگویی های صدام و دنیای غرب سرانجام حاضر به پذیرش قطعنامه شد بدون آنکه به حق و حقوق خود در گرفتن خسارات و غرامت و تعیین و تنبیه متجاوز یعنی صدام برسد.

وی تاکید کرد: در این مستند تلاش شده است دو مقطع جنگ و صلح از سال 1364 تا 1376 مورد بررسی جدی قرار بگیرد و امیدوارم توانسته باشیم حرف های مهمی و جدی با مخاطبین خود زده باشیم. به هر حال تحولات کشور از سال 1368 تا 1376 در دوره ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی هم تحولات مهمی بوده است. بالاترین نرخ تورم در بعد از انقلاب مربوط به این سال ها است که تورم 49.5 درصدی را جامعه ایران تحمل کرد، مذاکرات نفتی شکست خورد و ایران با تحریم های داماتو در دوران کلینتون مواجه شد، کشور چندبار تا لبه پرتگاه جنگ دیگری رفت و اعتراضات گسترده مردمی هم از سال 1371 تا 1375 در شهرهای مختلف همانند مشهد و اسلامشهر و مبارکه و قزوین و شیراز و تبریز و ... در این دوره رخ داد که مجموعا باعث کشته شدن بیش از 60 نفر در این سال ها در این حوادث شد.

دزفولی اظهارداشت: مستند به دلایلی در سال 1396 ، زمانیکه به پایان رسید منتشر نشد و پس از 4 سال تصمیم بر این گرفته شد که در آستانه انتخابات سال 1400 منتشر شود. به دلیل حجم مصاحبه ها و جمع آوری مطالب تحقیقی و پژوهشی نیز تصمیم بر این گرفتم که 15 مصاحبه مهم و کلیدی این مستند همانند مصاحبه با آقایان مومنی، نوبری، یزدی، رفیق دوست، کوثری، خوشچهره، الویری، زیباکلام و ... را هم در قالب کتاب جمع آوری و منتشر کنم که دوستان نشر صاد چاپ این کتاب را پذیرفتند که این اثر هم تا ماه های آینده به امید خدا با عنوان کتاب «جنگ و صلح» راهی بازار نشر و کتاب خواهد شد.

وی ادامه داد: این اثر مکتوب در 330 صفحه به صورت مبسوط و مشروح تر تلاش دارد از دیدگاه سیاسی و اقتصادی و نظامی مقاطع سال های 1364 تا 1376 را مورد بررسی قرار دهد و در واقع تاریخ شفاهی آن مقطع از دید 15 کارشناس با گرایشات مختلف در حوزه های کلیدی سیاسی و اقتصادی و نظامی است و امیدوارم که بتواند مورد توجه کارشناسان و علاقمندان این حوزه تاریخی- سیاسی قرار بگیرد.

وی گفت: در پایان باید ابراز امیدواری کنم که دوستان وزارت ارشاد اجازه انتشار رسمی و وسیع این مستند تصویری بلند و کتاب را بدهند و این دو اثر با سانسور مواجه نشود و بتواند در دسترس علاقمندان قرار بگیرد و شاهد کمترین ممیزی ها و سانسور برای این دو اثر باشیم.

این مستند از روز 23 خرداد در سایت سفیرفیلم در دسترس علاقمندان خواهد بود، و کتاب آن هم مدتی دیگر به زیور طبع آراسته خواهد شد.

 

برای مشاهده لینک این خبر در سایت خبرگزاری فارس اینجا را کلیک کنید. 

مهاجرین غیرقانونی ایرانی در اروپا

 

تهیه کننده مستند «زمزمه های گمشده در دوردست» به کارگردانی منصور فروزش که در بخش «مستند زیر ذره‌بین» سی‌ و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر حضور دارد در یادداشتی به تبیین موضوع محوری این فیلم که مهاجرت است، پرداخت.

به گزارش ایسنا، سید مهدی دزفولی در این یادداشت آورده است: «کشور ما در چهار دهه اخیر با موج های متعدد مهاجرت مواجه بوده است که هر کدام دلیل خاصی در برهه های زمانی مشخصی داشته است. به عنوان مثال در سال های جنگ تحمیلی در دهه شصت به دلیل جنگ طولانی مدت و فرسایشی ایران و عراق موج وسیعی از مهاجرین شکل گرفت که اکثرا راهی اروپا و آمریکای شمالی شدند به امید جان سالم به در بردن و زندگی بهتر ساختن برای خود و فرزندانشان، و یا در سال های بعد از جنگ به دلیل نرخ بیکاری بالا و افزایش تحریم ها و فشار اقتصادی به خصوص در سال های ابتدایی دهه هفتاد، عده زیادی یا راهی اروپا شدند و یا راهی ژاپن شدند تا کار کرده و درآمد بالایی کسب کنند و زندگی بهتری را بسازنند. اما این عده نیز به آن چه در انتظارش بودند، نرسیدند.

در دهه هشتاد نیز موج سوم مهاجرت شکل گرفت و به خصوص پس از سال 88 به دلایل گوناگون این مهاجرت ها افزایش یافت. تا پیش از آغاز موج کرونا در جهان، عده زیادی از ایران باز راهی ترکیه یا شمال عراق شدند تا از این طریق به اروپا بروند و به آنچه فکرش را می کردند و انتظارش را می کشیدند برسند اما بسیاری از این تصورات و تخیلات در عالم واقعیت رنگ دیگری داشت و به  آنچه در ذهن مهاجرین می گذشت، نرسید.

مهاجرت امر غریبی است که در ایران به خوبی تبیین نشده است. رها کردن خانواده و سال ها رفاقت و دوستی با عده ای زیاد از دوستان و آشنایان و راهی سرزمینی غریب و ناشناخته شدن شاید در ابتدا ساده باشد اما در نهایت کشنده و زجر آور خواهد بود. شاید تمامی افرادی که از ایران مهاجرت کرده اند و ترک وطن و خانواده کرده اند به این اذعان داشته باشند. اما مهاجرین هم دو دسته هستند. دسته اول که قانونی و با طی مراحل مشخص از ایران می روند که این دسته غالبا یا دارای تحصیلات عالیه و زبان بلد هستند سرمایه مالی لازم را دارند و کمتر دچار مشکل می شوند و دسته دوم که فراوان تر هستند، افرادی هستند که غالبا تحصیلات خاصی ندارند، زبان نابلدند و مهارت خاصی و سرمایه ای نیز ندارند و وقتی راهی غرب می شوند و مهاجرت می کنند تازه اول مشکلات آنهاست. مشکلاتی که فکرش را هم نمی کنند. تهدیدات جانی، از دست دادن پول و سرمایه، سختی کشیدن های طولانی که بعضا چند سال طول می کشد تا شاید به اروپا برسند و بتوانند مستقر شوند و شاید هیچگاه هم نرسند، از دست دادن اعضای خانواده همراهشان و ... بخشی از این مشکلات طاقت فرساست. تازه زمانیکه به اروپا هم می رسند و می توانند با هزاران مشقت و سختی سکنی بگیرند، تفاوت فرهنگی، دوری از وطن و خانواده و فکر کردن به گذشته هم آزارشان می دهد.

مهاجرت امری ساده نیست، امری جانکاه است که باید درباره آن به درستی پژوهشی و تحقیق کرد و سخن گفت تا جامعه و افراد جوان و میانسال درباره آن آگاهی پیدا کنند.

مستند «زمزمه های گمشده در دوردست» به کارگردانی دوست عزیزم منصور فروزش و تهیه کنندگی مشترک من با وی، روایت همین دشواری ها و سختی های امر مهاجرت در اروپا است. اینکه مهاجرینی که از اقصی نقاط ایران راهی اروپا می شوند، با رده سنی های مختلف و با فرهنگ های مختلف و مهارت های گوناگون، با چه چیزی مواجه می شوند. اساسا مهاجرت چه مصائبی دارد و واقعیت مهاجرت چیست. این ها سوالاتی است که تلاش کرده ایم در این مستند 54 دقیقه ای به آنها پاسخ دهیم و به دنبال به تصویر کشیدن آن ها از زبان مهاجرین غیر قانونی ایرانی هستیم.

مستند "زمزمه های گمشده در دور دست" به ماقبل رسیدن برخی از این مهاجرین به مقصدشان می پردازد و تلاش داریم در قسمت دوم این مستند که انشاالله به زودی تولید آن آغاز خواهد شد به این بپردازیم که وقتی این افراد به مقصد مورد نظر خورد می رسند حالا با چه چیزی مواجه می شوند؟ آیا به هدفشان که در ذهنشان بوده رسیده اند یا نه؟ آنچه که به دنبالش بوده اند محقق شده یا خیر؟

این مستند این روزها در جشنواره جهانی سی و هشتم فیلم فجر در حال اکران و نمایش است، و علاقمندان می توانند با مراجعه به سایت سینماتیکت و تهیه بلیط، به تماشای این مستند بنشینند.

موضوع مهاجرت موضوعی نیست که صرفا بتوان در چند جمله و چند دقیقه سخنرانی و حرف درباره آن سخن گفت و یا چند فریم عکس حقش را ادا کند. موضوعی است که نیاز به پژوهش های مفصل میدانی و تولید کتاب و فیلم و ... دارد و امیدوارم به دلیل اهمیت این موضوع و اینکه سالانه چندین هزار نفر از ایران راهی غربت می شوند به امید اینکه شاید زندگی بهتری برای خود و فرزندانشان بسازند، اما با واقعیت دیگری مواجه می شوند، درباره آن حرف زده شود و کارهای متعدد مکتوب و تصویری تولید شود تا به جامعه ایران آگاهی بخشی شود.

این مستند تلاشی است برای نشان دادن بخشی از این واقعیت ها که امیدواریم توانسته باشیم به خوبی بخشی از این موضوع را به نمایش درآورده باشیم و مخاطبین با آن ارتباط برقرار کنند و مستندی باشد که جریان ساز شود.»

 

برای مشاهده این یادداشت در سایت ایسنا میتوانید اینجا را کلیک نمایید. 

 

ماجرای پناهجویان ایرانی در اروپا سوژه مستند شد/ یک مستند ویژه و متفاوت در جشنواره جهانی فیلم فجر

تهیه‌کننده و کارگردان مستند زمزمه‌های گمشده در دوردست ضمن اشاره به ویژگی‌های این مستند از نسبت آن با مسئله فراگیر پناهجویی از ایران به کشورهای اروپایی، توضیحاتی ارائه کرد.

منصور فروزش تهیه‌کننده و کارگردان فیلم مستند «زمزمه‌های گمشده در دوردست» که از آثار حاضر در سی و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر است، درباره ایده اولیه ساخت این مستند به خبرنگار مهر گفت: در سال‌های اوج بحران پناهجویان در اروپا برای اکران فیلمم در یک جشنواره به اروپا رفتم و آنجا شرایط بسیار اسفناک پناهجویانی را که عموماً از سوریه آمده بودند، از نزدیک دیدم. این تصویر بسیار متفاوت با تصویری بود که پیش از آن درباره مساله پناهجویان در ذهن داشتم. به همین دلیل هم مساله برای من از یک ذهنیت برخاسته از رسانه و اطلاعات رایج در جامعه که از زمان کودکی همه ما با آن مواجه هستیم تبدیل به یک عینیت دهشتناک شده بود. این آغاز یک درگیری ذهنی با مساله بود. مثلاً اینکه در بزرگترین شهرهای اروپا با خانواده‌هایی مواجه می‌شوید که زبان محلی را بلد نیستند و در کوچه و خیابان و کنار اتوبان و جاده با هرچه دستشان آمده برای خودشان یک محل زندگی فراهم کرده‌اند، چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد.

وی افزود: این صحنه‌ها هیچ تناسبی با آن تصور زندگی در اروپا که در فیلم‌ها و کارتن‌های کودکی ما سراسر با نور و رنگ و شادی ترسیم شده بود نداشت.

ابعاد مختلف مسئله پناهجویان در اروپا

این مستندساز ادامه داد: بعد از اینکه برای تحصیل به اروپا آمدم، مساله برایم واضح‌تر شد، یعنی مساله مهاجرت غیرقانونی شهروندان خاورمیانه به اروپا نه تنها ماهیتش را برایم به عنوان یک مساله صرفاً انسانی که حمایتی صددرصدی در اروپا دارد از دست داد بلکه ابعاد مختلف دیگری هم به آن اضافه شد. مثلاً مساله پناهجویان در کشورهای اروپایی امروز چندین وجه مختلف دارد که می‌توان به ارتباط آن با امنیت ملی کشورها و همینطور برخاستن صداهای مخالف در جوامع اروپایی و در میان شهروندان اروپا اشاره کرد. به همین دلیل هم هست که در نحوه مواجهه با پناهجویان کاملاً با بدبینی و عدم توافق بین دولت‌ها و حتی مردم اروپا مواجه هستیم.

برای من واضح بود که پناهجویانی که از کشورهای جنگ زده به اروپا سرازیر شده بودند دلیلی قابل درک برای کار خود داشتند. اما مسأله پناهجویان ایرانی یک مساله متفاوت و قابل بحث بوده و هستوی افزود: در این بین برای من واضح بود که پناهجویانی که از کشورهای جنگ زده به اروپا سرازیر شده بودند دلیلی قابل درک برای کار خود داشتند. اما مسأله پناهجویان ایرانی یک مساله متفاوت و قابل بحث بوده و هست. به همین دلیل با دوستانی که در مساله پناهجویان کار تخصصی و دانشگاهی انجام داده بودند وارد بحث شدیم تا به یک مدل مشخص و دقیق برای بررسی موضوع دست پیدا کنیم. در این بین یکی از شانس‌های ما حضور خانم دکتر غلامپور بود که در دوره دکتری تحقیقات مفصلی راجع به پناهجویان ایرانی انجام داده‌اند.

این مستندساز ادامه داد: این همکاری با شروع رایزنی با نهادهای مربوط به مساله پناهجویان برای اخذ مجوز شروع شد، تقریباً برای نمایندگی‌های صلیب سرخ در ۱۲ کشور نامه نگاری شد تا بتوانیم برای فیلمبرداری مجوز بگیریم اما همه آنها به انواع روش‌ها با درخواست ما موافقت نکردند. تا اینکه صلیب سرخ صربستان دسترسی محدودی برای تصویربرداری در یکی از کمپ‌های تازه تاسیس در یکی از شهرهای کوچک مرزی را به ما داد.

ایران؛ تنها کشور با سیر صعودی پناهجویی به اروپا

فروزش بیان کرد: اهمیت این موضوع زمانی برای ما بیشتر شد که دیدیم در میان ۱۰ کشوری که آمار بیشترین پناهجو را در اروپا دارند، تنها ایران است که آهنگ رشد تعداد پناهجویانش در اروپا صعودی است. در حالی‌که مثلاً افغانستان یا سوریه که از نظر تعداد پناهجویان، بالاتر از ایران قرار دارند آهنگی نزولی را در پیش گرفته‌اند. این یک زنگ خطر محسوب می‌شود.

وی افزود: باید توجه داشت که مساله ما و این فیلم معطوف به مساله مهاجرت از مبادی غیرقانونی است و نه مهاجرت‌های قانونی از جمله کاری، شغلی یا تحصیلی، چرا که تفاوت این دو راه مهاجرت بسیار زیاد و متفاوت است. چرا که در مهاجرت از مبادی غیرقانونی ما با ۲ مساله جدی مواجه هستیم اول اینکه فرد هیچ حقوق قانونی تاکید می‌کنم هیچ حقوق قانونی ندارد، یعنی عملاً به دلیل عدم وجود مدارک قانونی فرد در سیستم قانونی و رسمی که ملزم به حمایت از حقوق افراد است جایگاه شناخته شده‌ای ندارد. یعنی وقوع هر نوع اتفاق برای فرد از هر نوع و جنس از سوی قانون غیرقابل ردیابی است. به همین دلیل هم هست که طبق آمار کمیساریای عالی پناهندگان و بر اساس گزارش گاردین در بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ بیشتر از ۱۸۰۰۰ کودک که در اروپا ثبت پناهندگی کرده بودند، ناپدید شده‌اند که البته بی تردید به دلیل اینکه بخش قابل توجهی از افراد به محض ورود اطلاعاتشان ثبت نمی‌شود این عدد می‌تواند به مراتب بالاتر باشد و این عدد تنها مربوط به کسانی است که بعد از ثبت در یکی از کشورهای اتحادیه مفقود شده‌اند و نه همه مفقودی‌ها.

این کارگردان مطرح کرد: پس مساله اول حقوق افراد است، یعنی فرد به عنوان پناهجو در طول سفر و حتی بعد از رسیدن به مقصد مورد نظر از نظر قانونی به عنوان یک فرد با حقوق مشخص در نظر گرفته نمی‌شود. مساله دوم مساله خطرات و تهدیدهای این تصمیم وحشتناک است. چرا که فرد باید از بین جنگل، کوه و دشت در روزهای بارانی و شب‌های برفی عبور کند تا بتواند به مقصد مورد نظر برسد. این سفر یک سفر تفریحی یا طبیعتگردی نیست، چرا که افراد زیادی به دلیل تشنگی یا گرسنگی، یخ زدگی، سرمازدگی، یا مواجه شدن با گروه‌های تندرو محلی، راهزنان و یا حیوانات وحشی جان و مال خود را از دست می‌دهند. این‌ها در صورتی است که مساله خطرات قاچاقچیان انسان یک خطر غیرقابل چشم پوشی است. در کنار اینها باید اضافه کرد که از نظر کشوری که فرد به آن ورود غیرقانونی داشته است، فرد و خانواده او مجرم هستند و بعد از دستگیری باید مدتی را در زندان بگذرانند.

فروزش مطرح کرد: خانواده‌هایی بوده‌اند که در زندان کشورهای مختلف میان مجرمان خطرناک نگهداری شده‌اند و هرکدام از افراد خانواده در یکی از زندان‌ها گرفتار شده‌اند. این‌ها واقعیت‌هایی است که کمتر در طول این سال‌ها به آنها پرداخته شده است. در واقع ما در این مستند سعی می‌کنیم واقعیت را تا جایی که ممکن است برای مخاطب بیان کنیم و فکر می‌کنم نقطه تفاوت این مستند با کارهایی از این دست که برای رسانه‌های عموماً خارجی ساخته شده، این است که در آن مستندها معمولاً مستندساز با هدف جلب حمایت سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی سعی در نمایش شرایط اسفناک اقامت پناهجویان داشته است.

امواج مهاجرت و سرنوشت‌های نامعلوم

سید مهدی دزفولی به عنوان دیگر تهیه کننده این مستند هم به خبرنگار مهر گفت: ما در این سال‌ها به دلیل مشکلات عمده اقتصادی و معیشتی در ایران و همچنین تصور غالب و بعضاً نادرست از زندگی مطلوب و رویایی در غرب شاهد سیل مهاجرت غیر قانونی از ایران به اروپا و به خصوص اروپای شمالی و اروپای غربی بوده‌ایم و هستیم. این موج مهاجرت برای اولین بار در سال‌های جنگ ایران و عراق در دهه شصت رخ داد. در آن سال‌ها سیلی از مهاجرین به اروپا سرازیر شدند و بخشی از آنها البته در آن سال‌ها به ژاپن نیز رفتند تا به زندگی رویایی و مطلوب خودشان برسند اما برای خیلی‌ها این زندگی رویایی تبدیل به وضعیتی کاملاً متفاوت با تصور اولیه افراد شد چون واقعیت چیز دیگری بود که فکرش را هم نمی‌کردند. پس از جنگ در دهه هفتاد باز شاهد موج دوم این مهاجرت‌ها بودیم. پس از وقایع سال ۸۸ هم باز شاهد موج سوم مهاجرت غیر قانونی بودیم و در این سال‌های اخیر به دلیل تشدید تحریم‌ها و سخت‌تر شدن معیشت مردم در ایران، شاهد موج چهارم بوده‌ایم. البته در این میان هم عده زیادی به اروپا مهاجرت کردند اما همانند این چهار موجی که عرض کردم، گسترده و پر تعداد نبوده است.

در ایران تصور روشنی در این باره وجود ندارد و به همین دلیل شاهد اتفاقات تلخی برای مهاجران ایرانی غیرقانونی در اروپا هستیم. کشته شدن در مسیر مهاجرت، آوارگی، دزدیده شدن، به تاراج رفتن سرمایه آنها و در نهایت حتی رسیدن به اروپا اما مواجه شدن با واقعیت‌های زندگی به عنوان یک خارجی بخشی از این سرنوشتی است که در انتظار مهاجرین غیر قانونی استدزفولی عنوان کرد: طبق آمار، ما بیش از هفت میلیون ایرانی خارج از کشور داریم که در حدود یک سوم از این تعداد مهاجران غیر قانونی هستند که از مرز ترکیه و یا مرز کردستان عراق به اروپا رفته‌اند. پرداختن به مهاجرت غیرقانونی و آسیب‌شناسی و درمان آن به نظر من نیاز به تولید مستندهای جدی و مفصلی دارد که به این چالش به صورت عمیق و درست بپردازد.

این تهیه‌کننده مطرح کرد: در ایران تصور روشنی در این باره وجود ندارد و به همین دلیل شاهد اتفاقات تلخی برای مهاجران ایرانی غیرقانونی در اروپا هستیم. کشته شدن در مسیر مهاجرت، آوارگی، دزدیده شدن، به تاراج رفتن سرمایه آنها و در نهایت حتی رسیدن به اروپا اما مواجه شدن با واقعیت‌های زندگی به عنوان یک خارجی بخشی از این سرنوشتی است که در انتظار مهاجرین غیر قانونی است.

وی در پایان درباره تولید این اثر بیان کرد: پیش تولید این مستند در سال ۱۳۹۸ شروع شد، در سال ۱۳۹۹ تولید و پس تولید آن به پایان رسید که کار فشرده و سنگینی نیز بوده است. امیدوارم این اثر در اولین حضور جشنواره‌ای خود در جشنواره جهانی فیلم فجر بتواند دیده شود، بدرخشد، حرفش نیز شنیده شود. در ادامه بتواند در جشنواره‌های بین‌المللی دیگر هم حضور یابد و جریان ساز هم بشود. به امید خدا در برنامه‌های سال جاری و سال آینده ما تولید قسمت دوم این مستند هم وجود دارد که قسمت بعدی آن پرداختن به سرنوشت این آدم‌ها و شنیدن قصه آنها بعد از رسیدن به هر یک از کشورهای اروپایی است.

 

برای مشاهده این مصاحبه و گزارش در سایت خبرگزاری مهر اینجا را کلیک نمائید. 

رونمایی مجازی و فیزیکی از مستند دیوارکش

روز سه شنبه ٢٨ اردیبهشت ماه از ساعت ٢١ الی ٢۴ مراسم رونمایی مجازی مستند ایکسونامی ٣ با اسم اصلی دیوارکش در سایت عماریار انجام خواهد شد و موازی با این رونمایی مجازی، اکران فیزیکی مستند در سینمای حوزه هنری قزوین انجام خواهد شد و جلسه نقد و بررسی مستند هم بعد از اکران مستند انجام خواهد شد. 

 

علاقمندان برای شرکت در این مراسم به صورت مجازی می توانند به سایت عماریار مراجعه نمایند و برای دیدن لایو مراسم به صفحه اینستاگرام مستند در اینجا مراجعه کنند. 

 

عرضه اصلی مستند از هفته آینده در سایت موسسه سفیر فیلم در اینجا انجام خواهد شد.

 

برای دیدن تیزر مستند به اینجا مراجعه کنید. 

دسترسی به سایت شخصی برای اطلاع از آخرین تولیدات

از این پس علاوه بر انتشار اخبار و مطالب مربوط به کتاب ها و مستندهایی که توسط بنده تولید و رونمایی می شود و در این وبلاگ اطلاع رسانی می شود، با کلیک بر روی اینجا نیز می توانید در سایت هم مطالب منتشر شده را راحت تر مشاهده و پیگیری نمایید.

 

امیدوارم اطلاع رسانی ها برای مخاطبین علاقمند و پیگیر، به موقع و مفید باشد. 

خرید کتاب قمار در طرح زمستانه کتاب

 

کتاب قمار را می توانید در طرح زمستانه کتاب، با ٢۵ درصد تخفیف تهیه نمایید. برای استفاده از این تخفیف و تهیه کتاب می توانید اینجا را کلیک نمائید.